بررسی سفر لاوروف در رسانههای عربی
پرونده سوریه؛ محور گفتوگوهای سفر به عربستان و اردن
سفر وزیر امور خارجه روسیه به عربستان و اردن مورد توجه رسانهها و تحلیلگران مسائل خاورمیانه قرار گرفت. بسیاری از رسانهها این سفر را نشاندهنده اعتراف عربستان و اردن به تغییر موازنه قدرت بهنفع نظام سوریه پس از دخالت نظامی روسیه بهشمار آوردهاند. بهگزارش ایرنا، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه پس از دیدار و مذاکره با «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان و «عادل الجبیر» همتای سعودی روز یکشنبه راهی اردن شد. مذاکرات لاوروف در عربستان و اردن بر حل و فصل بحرانهای منطقه و خاورمیانه بهویژه اوضاع سوریه و ایجاد مناطق کاهش تنش و تلاش برای تشکیل هیئت متحد مخالفان سوری متمرکز شد. او در امان پایتخت اردن با «عبدالله دوم» پادشاه این کشور و «ایمن الصفدی» همتای اردنی خود دیدار وگفتوگو کرد. این گزارش دربردارنده مهمترین محور تحلیلهایی است که درباره سفر لاوروف به عربستان و اردن در رسانههای عربی منتشره شده است.
انتظارها از سفر لاوروف به عربستان و اردن
روزنامه «العرب» چاپ لندن و خبرگزاری رسمی سوریه «سانا» با اشاره به سفر لاوروف به عربستان و اردن، نتیجه این سفر را برای کاهش تنش در سوریه مثبت ارزیابی کردند. روزنامه العرب نوشت: اردن و عربستان در پرونده سوریه نقش اساسی را دارند. میان این دو کشور و روسیه زمینه مشترکی برای حل بحران سوریه وجود دارد. پیشبینی میشود لاوروف در سفر به اردن آخرین مرحله کاهش مناطق تنش در سوریه را پیش برد. همچنین او در سفر به ریاض بر روی موضوع ضرورت خرسند سازی مخالفان سیاسی نظام سوریه برای کاهش سطح مطالبات خود و همگرایی برای برپایی نشست آینده ژنو در ماه اکتبر تمرکز میکند. انتظار میرود این نشست آغازی برای حل سیاسی بحران سوریه باشد. در این زمینه «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه هم چندروز پیش گفت به محض پایان یافتن نبرد در دیرالزور نیروهای نظام سوریه دست برتر را خواهند داشت. او گفت پس از آن باید برای تقویت آتشبس، کاهش مناطق تنش و آغاز روند سیاسی حل بحران سوریه اقدام کرد. بهنوشته خبرگزاری رسمی سوریه، لاوروف ابراز امیدواری کرد دور آینده نشست آستانه که در ماه جاری میلادی برگزار می شود شاهد پیشرفتهای تازهای در برپایی منطقه کاهش تنش در ادلب باشد. لاوروف در یک کنفرانس مطبوعاتی با «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان در عربستان گفت: برپایی مناطق کاهش تنش در سوریه گام رو به جلوی مهمی است که در تقویت راه حل سیاسی و حل مسائل انسانی و ایجاد شرایط مناسب برای تقویت روند سیاسی حل بحران سوریه بر اساس قطعنامه 2254 شورای امنیت موثر است. لاوروف آغاز گفتوگوی سوری - سوری از طریق کمیتههای آشتی ملی در مناطق کاهش تنش را عنصر بسیار مهمی دانست. او حمایت فعال روسیه از تلاشها برای همسویی هیئتهای مخالفان برای آغاز گفتوگو با نظام سوریه در ژنو را اعلام و تاکید کرد مردم سوریه باید خودشان سرنوشت و آینده خود را رقم زنند.
چرایی همسو شدن اردن و عربستان با روسیه در پرونده سوریه
روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن، «الرای» و «الغد» اردن هم با اشاره سفر لاوروف به عربستان و اردن و بررسی پرونده سوریه با مقامهای این کشورها به نقش روسیه در سوریه اشاره کردند. بهنوشته روزنامه رای الیوم بهنقل از «بلومبرگ» عربستانی ها هم مانند آمریکاییها و اروپایی به حضور «بشاراسد» رئیسجمهوری سوریه در قدرت و ضرورت همکاری با روسیه برای پایان دادن به جنگ سوریه اعتراف کردند. عربستان آخرین کشوری است که از درخواست تغییر نظام در سوریه چشمپوشی کرد. این اقدام عربستان با تلاشهای موفق روسیه در حمایت از اسد همسو است. کشورهایی که با سوریه اختلاف داشتند اکنون برای حل موضوع باقیماندن اسد در قدرت همکاری میکنند. عربستان ماه پیش میزبان نشست گروههای مخالف سوریه بود. در این نشست تلاش شد مخالفان درباره حضور اسد در قدرت به توافق برسند. تغییر رویکرد عربستان درباره نظام سوریه در شرایطی است که نیروهای ارتش سوریه با پوشش هوایی روسیه توانسته اند طی دوسال گذشته بخشهای گستردهای از مناطق را از کنترل گروههای مسلح خارج سازند و این پیروزیها ضربهای را به شورشیان سوریه وارد میکند. در این زمینه «مصطفی العانی» رئیس بخش دفاعی و امنیتی مرکز پژوهشهای الخلیج دبی گفت به یقین عربستانیها این موضوع را دریافتهاند که روسیه تنها طرفی است که میتواند به تنشها در سوریه پایان دهند. به نوشته این روزنامه، «یحیی العریضی» سخنگوی هیئتعالی مذاکره کنندگان ابراز نگرانی کرده است که عربستان با روسیه همنوا شود. او گفت تبلیغات گستردهای برای اعتبار بخشیدن به نظام اسد در جریان است. رای الیوم افزود: اوضاع میدان های نبرد به سود نظام سوریه و روسیه پیش میرود. این هفته نیروهای نظام سوریه توانستند به محاصره شهر راهبردی دیرالزور پایان دهند. در دیگر شهرها هم مخالفان نظام سوریه با شکست روبرو شدهاند. روزنامه الرای درگزارشی به قلم «فیصل ملکاوی» درباره سفر لاوروف به اردن نوشت: روسیه در بحران سوریه دست برتر را دارد. این موضوعی است که همه قدرتهای منطقهای و بینالمللی به آن اعتراف می کنند. سفر وزیر امور خارجه روسیه به اردن این روزها اهمیت بالایی درباره اوضاع سوریه دارد. بهویژه درشرایطی است که موضع همه کنشگران حل بحران سوریه از راه سیاسی است. بهنوشته روزنامه الرای، از زمانیکه روسیه برای حمایت از نظام سوریه در این کشور حضور نظامی پیدا کرد مسکو به بازیگر اساسی در سوریه تبدیل شد و کفه ترازو بهنفع دولت سوریه سنگینی کرد. همچنین مسکو در شورای امنیت هفتبار بهنفع سوریه قطعنامهها را وتو کرد. درزمانی که دولت «اوباما» سیاست عقبنشینی از پرونده سوریه و منطقه را در دستور کار قرار داده بود مسکو به سرعت و بهطور موثری این خلاء را پر کرد. این موضوع سبب شد که اوضاع نظامی و سیاسی جدیدی در سوریه به وجود آید که با اوضاع سهسال پیش از آن متفاوت باشد. زیرا پیش از این نیروهای مخالف نظام سوریه در روند بحران تاثیرگذارتر بودند. با همه این تحولات ، در بحران سوریه بازهم اردن روابط و هماهنگی خود با روسیه، آمریکا و دیگر قدرتهای موثر در سوریه را حفظ کرد. این کشور همچنین روابط خود را با دولت سوریه حفظ کرد بهطوری که سفارت اردن در دمشق و سفارت سوریه در امان هنوز هم باز است. بهنوشته این روزنامه، موضع سنجیده اردن سبب شده است که مسکو به امان اعتماد کند. در این روزهای سرنوشت ساز بحران سوریه لاوروف به امان سفر کرده است و با مقامهای اردن برای تقویت روند حل سیاسی بحران سوریه و تضمین منافع دیدار و گفتوگو داشته است. زیرا اردن در توافق کاهش تنش در جنوب غرب سوریه یک طرف اساسی بوده است. همه مسائل تازه در سفر لاوروف به اردن بررسی میشود. زیرا زمان سفر لاوروف به اردن مهم است. این سفر در زمانی انجام گرفت که قرار است بهزودی نشست های آستانه و ژنو برای حل بحران سوریه برگزار شود و گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق متحمل شکستهای بسیاری شده است. همچنین برپایی مناطق چهارگانه کاهش تنش تکمیل شده است و همه قدرتهای منطقهای و بینالمللی در موضع گیریهای خود از مخالفان نظام سوریه خواستهاند خود را با اوضاع جدید سازگار سازند. بهنوشته روزنامه الغد، تحلیلگران معتقدند اردن و روسیه درباره موضوع سوریه، ضرورت حفظ نظام سوریه، رسیدن به راه حل سیاسی، حمایت و افزایش مناطق کاهش تنش از راه سیاسی، نابودسازی گروه های تروریستی و بازگشت آرامش و ثبات به مرزهای اردن دیدگاه مشترکی دارند. اردن، روسیه و آمریکا در ژوئن (خرداد ) در امان توافقنامه آتشبس در جنوب غرب سوریه و برپایی مناطق کاهش تنش را امضا کردهاند که این موضوع پیشرفت بزرگی در روند پایان دادن به بحران سوریه است. در این زمینه «کامل ابوجابر» وزیر امور خارجه اسبق اردن معتقد است: سفر لاوروف روابط دوجانبه را تقویت خواهد کرد و با این سفر میان اردن و روسیه برای حل تنشهای منطقه و برقراری امنیت و ثبات هماهنگی به وجود خواهد آمد. «توفق کریشان» معاون نخست وزیر سابق اردن هم به هماهنگی مواضع مسکو و امان درباره سوریه اشاره کرد و از ضرورت حل سیاسی بحران بهعنوان تنها گزینه یاد کرد. او با بیان اینکه روسیه افزون بر حضور در عرصه سیاسی و مذاکرات با دخالت نظامی موازنه قدرت را در سوریه به سود نظام تغییر داد بر ضرورت کاهش مناطق تنش سخن بهمیان آورد. معاون نخست وزیر سابق اردن درعین حال بر اهمیت تقویت روابط اردن و روسیه تاکید کرد.