روند بازسازی مناطق زلزله‌زده حال و روز خوشی ندارد
پگاه حاتمی
مسائل و مشکلات اقتصادی چندماه اخیر تأثیر خود را بر کندی کار بازسازی خانه‌های مردم نمودار ساخته است. گرانی مصالح ساختمانی و بالارفتن دستمزد کارگران، اعتبارات تخصیص‌یافته قطره‌چکانی به پیمانکاران توسط ستاد بازسازی، سنگ‌اندازی بانک‌ها در اعطای تسهیلات به مردم و... باعث شده که کار بازسازی شتاب چندانی نداشته باشد. هم مردم و هم پیمانکاران از وضعیت موجود ناراضی هستند. به‌همین‌مناسبت گفت‌و‌گویی داشتیم با یکی‌از این پیمانکاران این منطقه و با مهندس حاتمی‌فرد به نمایندگی از بسیاری از پیمانکاران مناطق زلزله‌زده کرمانشاه و جنبه‌های مختلفی از روند بازسازی مناطق را بررسی کردیم. شاید صدای این بازوان اجرایی دولت که در گرما و سرما پای کار ایستاده‌اند توسط مسئولین شنیده شود.
به‌نظر می‌رسد بازسازی مناطق زلزله‌زده از شتاب اولیه افتاده، مشکل کجاست؟
این مسئله علل و عوامل گوناگونی دارد؛ یکی‌از این علل چند مدیریتی کار اجرایی مدیران است و هرکدام از متولیان بازسازی بنا‌به سلیقه خود و بی‌هماهنگی با سایر مدیران بخش‌های مختلف سازمان و زیرمجموعه خود را پیش می‌برد؛ در‌صورتی‌که مدیریت بازسازی باید یکپارچه و متمرکز باشد و هم تحت برنامه کاری مشخص و معین که فرماندهی که همان ستاد بازسازی‌ست ارائه می‌دهند، باشد نه‌اینکه هر مدیری بنا‌به خواست و سلیقه خود کار را پیش ببرد. همین ضعف مدیریت باعث شده که کار بازسازی به‌کندی پیش برود.
پیمانکاران با چه مسائل و مشکلاتی در کار بازسازی روبه‌رو هستند؟
مشکلات عدیده‌ای سر راه پیمانکاران به‌وجود آمده است؛ از اجرایی‌نشدن مصوبات دولت و استانداری و ستاد بازسازی گرفته تا عمل نکردن مستقیم بانکی به تعهدات خود و تغییر و تحولات اقتصادی جامعه و گران‌شدن چند برابر مصالح و مواد موردِ‌نیاز پیمانکاران و هزینه‌های تمام‌شده مصالح برای پیمانکاران.
آیا از پرداخت اعتبارات مصوب توسط ستاد بازسازی راضی هستید؟
اعتبارات مصوب توسط ستاد بازسازی به‌موقع و سر وقت تحویل پیمانکاران نمی‌شود پیمانکاران برای انجام تعهدات خود نیاز به اعتبار دارند تا مصالح و مواد موردِ‌نیاز را تأمین کنند. تمام اعتبارات اولیه در روز تعهد و قرارداد با مالکین تحتِ‌نظارت ستاد بازسازی را از جیب خود هزینه کرده‌اند بنا‌به گردش مالی زیاد و هزینه‌ها پیمانکار دیگر توانایی پرداخت تهیه مصالح موردِ‌نیاز را ندارد و ناچار به‌صورت قرضی از تولیدکنندگان مصالح ساختمانی مواد و مصالح موردِ‌نیاز را تهیه می‌کند. این نسیه کاری باعث شد که تولیدکنندگان هم دیگر نتوانند همکاری لازم را با پیمانکاران انجام دهند. ستاد بازسازی باید اعتبارات مصوب را سر وقت و در موعد مشخص شده به پیمانکاران بپردازد تا آنها هم به تعهدات خود عمل کنند.
وضعیت اقتصادی چندماه اخیر کشور چه تأثیری در کار پیمانکاران گذاشته است؟
چنانچه می‌دانید بالارفتن نرخ ارز و گرانی‌های اخیر تأثیر خود را بر روی تمام کالاها و ملزومات زندگی مردم گذاشته است مصالح ساختمانی و ملزومات کار بازسازی هم از این قاعده بیرون نیست. قیمت سیمان، آجر، آهن، گچ، میلگرد و... افزایشی بسیار یافته است و باعث شده که هزینه‌های تمام‌شده برای پیمانکاران و مردم زلزله‌زده چند‌برابر شود و باعث ضرردهی برای پیمانکاران شده است؛ به‌طوری‌که بسیاری از انجام کار منصرف شوند و کار بازسازی را رها ساختند و رفتند اما ما چون احساس مسئولیت و تعهد به این مردم داشتیم با تمام ضرر و زیان‌های وارد‌شده فعلا با سخت‌جانی کار را ادامه می‌دهیم.
دیـدگاه مسـئولین دسـت‌اندرکار بازسـازی مناطـق زلزله‌زده به پیمانـکاران چگونه است؟
قبلا عرض کردم به‌خاطر چندگاهی مدیریتی و جزیره‌ای عمل‌کردن مدیران پای کار مناطق زلزله‌زده ستاد حال و روز خوشی ندارد. مدیریت در ستاد بازسازی رها شده است هر کسی ساز خودش را می‌زند. فرماندهی واحد وجود ندارد.
ارتبـاط و تعامـل ناظرین بنیاد مســکن با پیمانـکاران در چـه وضعیتی‌سـت؟
متأسفانه چون ناظرین از نیروهای بنیاد مسکن نیستند شناخت و اطلاع کافی از هزینه‌های تمام‌شده ندارند. این مهندسین جوان، کار عملی در میدان بزرگی چون مناطق زلزله‌زده را ندارند. ضعف دیگر که باعث عدم اطلاع و بی‌تفاوتی آنها شده نداشتن امنیت شغلی آنان است چون به‌صورتِ قراردادی تحتِ‌نظر بنیاد مسکن کار می‌کنند و ممکن است بعد‌از پایان قرارداد خود دیگر هیچ‌گونه همکاری با بنیاد مسکن نداشته باشند به‌قول معروف زیاد دل به کار نمی‌دهند! وظیفه اصلی خود را انجام نمی‌دهند فقط وظیفه اداری خود را انجام می‌دهند.
آیا بسته‌های حمایتی استانداری به مردم کفاف هزینه‌های تمام‌شده را می‌دهد؟
بسته‌های حمایتی استانداری به مردم داده شده است. پیمانکاران در‌این‌مورد هیچ‌گونه دخل و تصرفی ندارند و ربطی به مشکلات پیمانکاران ندارد.
مردم مناطق زلزله‌زده چه انتظاری از شما و دولت دارند؟
این مردم نجیب و شریف باتوجه‌به فرارسیدن فصل سرما در شرایط سختی به‌سر می‌برند. آنها نهایت همکاری را با پیمانکاران دارند. تمام دغدغه آنان پایان ساخت‌و‌ساز خانه‌های‌شان است. انتظارات‌شان این‌است‌که حداقل دولت در رأس آن ستاد بازسازی که مسئولیت اصلی بازسازی را عهده دارند بیشتر به روند بازسازی توجه کنند تا کار بازسازی شتاب گیرد و آنها به خانه‌های‌شان برگردند.
خواسته و مطالبه شما به نمایندگی از پیمانکاران از ستاد بازسازی چیست؟
از مسئولین بالادست می‌خواهیم سری به ستاد قزوین بزنند و حال و روز پیمانکاران و مردم را ببینند. مردم از وضعیت موجود بازسازی ناراضی هستند. ستاد با تأخیر در پرداخت‌ها باعث کندی روند بازسازی شده است. مدیران ستاد با قطره‌چکانی اعتبارات در این کندی کار سهیم هستند از ستاد بازسازی انتظار داریم بیش‌از این مردم را معطل نکنند و پرداخت به‌موقع اعتبارات پیمانکاران را در اجرای تعهدات خود یاری کنند.