مردی که «بروس لی» را تاریخی کرد
در خبرها آمده بود که ریموند چو؛ تهیه‌کننده هنگ کنگی فیلم‌های رزمی که شاخص‌ترین آنها مجموعه فیلم‌های بروس لی‌ست، در 91سالگی درگذشت. وی تأثیر بسیاری بر صنعت فیلم‌سازی هنگ کنگ و کشاندن مخاطب جهانی به‌پایِ فیلم‌های هنگ کنگی داشت و اگر تلاش‌های وی نبود، سینمای هنگ کنگ در سطح جهان اکنون وضعیت سینمای ایران را داشت که بازار چندانی ندارد. چو، با هوشمندی دریافته بود که مخاطب سینما از آن چه می‌خواهد و سینمای اکشن به‌مددِ داستان مناسب و به‌روز می‌تواند روی پای خود بایستد و البته نقش تبلیغات و رسانه را در‌این‌زمینه خوب می‌شناخت؛ چون رشته اصلی وی روزنامه‌نگاری بود. شاید اکنون کسی چهره‌های درخشانی همچون بروس لی یا جکی چان را نمی‌شناخت؛ اگر چو فرصت بروز به آنها را نمی‌داد و این ریسک را قبول نمی‌کرد تا مشهورترین فیلم‌های رزمی تاریخ سینما را تهیه کند. او حتی با مرگ ناگهانی بروس لی که حاصل تمرینات سخت و غیراستاندارد بود، از پای ننشست و به فاصله کمی جکی چان را جایگزین وی کرد و در‌ادامه دنی ین و بسیاری دیگر را به دنیای سینما راه داد. سلسله فیلم‌های «قدرت ساق» و «فرشتگان آهنین» وی شاید امروز که سینما به‌مددِ کامپیوتر، تصاویر باورنکردنی ارائه می‌کند؛ چندان محیرالعقول نباشد اما هنوز قدرت فیلم‌سازی و خلاقیت را به‌نمایش می‌گذارد. چو از مهم‌ترین افراد سینمای هنگ کنگ و نیز سینمای رزمی جهان محسوب می‌شود و استعدادهای زیادی پس‌از بروس لی را به پرده نقره‌ای معرفی کرد که لو دیاموند فیلیپس و دنی ین؛ ستاره پا‌به‌سن گذاشته این روزهای سینمای رزمی نیز از‌آن‌جمله‌اند. سینمای امروز هنگ کنگ که عمده فیلم‌های آن‌را آثار رزمی تشکیل می‌دهد و مخاطب جهانی دارد؛ مدیون چو و انتخاب‌های اوست و اکنون هنگ کنگ در‌کنارِ کره جنوبی و چین، فیلم‌هایی با استانداردهای هالیوودی و مخاطب جهانی تولید می‌کند که پی‌ریزی آن از فیلم‌های بروس لی و به‌طورِ‌خاص با «رئیس بزرگ» در سال 1971 آغاز شد. چو در 30سالگی یعنی 14سال قبلاز این فیلم، حرفه روزنامه‌نگاری را کنار گذاشت و تحتِ‌‌عنوان مدیر تبلیغات، به استودیوی «برادران شاو» پیوست. او یک‌سال قبلاز این فیلم، کمپانی «گلدن هاروست» را با مشارکت لئونارد هو تأسیس می‌کند که بعدها تهیه‌کننده سری آثار بروس لی شد. چو، بروس لی را از‌‌طریقِ پدرش که کمدین تئاتر بود؛ می‌شناخت و استعداد او را به‌خوبی تشخیص داد. او از معدود کسانی بود که تأکید داشت مرگ بروس لی بر‌اثرِ حادثه بود و به‌قتل نرسید؛ موضوعی که بعدها با تحقیقات علمی تائید شد. پس‌از مرگ بروس لی، او جکی چان را کشف و فیلم «مار در سایه عقاب» را در سال 1978 تولید کرد که با وجود غلوهای ویژه سینمای هنگ کنگ، راه خود را به سینماهای آمریکا باز کرد و موفقیت بسیاری برای کمپانی و چان آورد؛ بازیگری که اکنون یکی‌از سوپراستارهای سینمای رزمی و اکشن جهان بوده و هنوز از بام موفقیت به زیر نیامده است. چو، تولیدات هالیوودی مشهوری هم دارد که از‌آن‌جمله باید به «لاک‌پشت‌های نینجا» در دهه 90 اشاره کرد. این فیلم باعث شد ترس تهیه‌کنندگان آمریکایی از تولید فیلم‌های این‌چنینی بریزد و سیل تولید اقتباس‌های مارول سینما را ببرد. موفقیت این تهیه‌کننده در سینما به‌عنوانِ یک سرگرمی صنعتی و پول‌ساز به‌حدی‌ست که وزیر اقتصاد و بازرگانی هنگ کنگ در پیامی، مرگ وی را ضایعه‌ای برای سینمای هنگ کنگ و جهان اعلام کرد.
عباس کریمی عباسی