گفت‌وگو با غزال حسینی به‌‌بهانه اجرای موفق نمایش «بیستوپنجدرصد»
تئاتر، ضرورت است؛ چیزی شبیهِ نان!
نگار امیری/
در معرفی نمایش «بیستوپنجدرصد» آمده است که این اثر شاید آغاز تمام دردهای آدمی از به‌تعویق‌انداختن پانسمان زخمی باشد که گمان می‌کردیم سطحی‌ست و زود خوب می‌شود؛ اما... هامون سیدی، فرزانه شجاعی، پوریا توکل‌خواه، محمدرضا یعقوب کاظمی، محمد‌حسن هاشمی و غزال حسینی؛ بازیگران این نمایش به‌‌نویسندگی و کارگردانی غزال حسینی هستند که تا ٢١ دی‌ماه ٩٧ ساعت ١٩:١٥ (٦٠دقیقه) در «تماشاخانه دیوار چهارم» میزبان علاقه‌مندان است.
غزال حسینی؛ نویسنده و كارگردان نمایش «بیستوپنجدرصد»؛ بااشاره‌به‌اینکه آخرین كاری كه در اجرا داشت، نمایش «سرزمین یخی نارنیا» بود كه دوبار به‌رویِ صحنه رفت؛ درباره اینکه «بیستوپنجدرصد» چه‌نوع مخاطبی را راضی از سالن نمایش بیرون خواهد فرستاد؟ گفت: «معمولاً اجرای یک اثر نمایشی، اثرگذاری‌های متفاوتی روی هر‌نفر از مخاطبین دارد که بسته به نوع سلیقه و تفکر، متفاوت است اما اکثریت مخاطبین، از بیستوپنجدرصد رضایت داشتند؛ بنابراین، نمی‌شود دسته‌بندی کرد. این‌کار، برای همه مخاطبین تئاتر می‌تواند جذاب و دیدنی باشد». وی درباره اینکه به‌عنوانِ نویسنده کار چقدر این اثر نمایشی در زمان اجرا به چیزی که روی صحنه رفته، نزدیک است؟ توضیح داد: «مطمئناً هیچ‌کاری کامل و بی‌نقص نیست؛ اما با در‌نظر‌گرفتن تلاش‌هایی که گروه بیستوپنجدرصد داشتند، می‌شود گفت که اجرای این اثر، نزدیک به ذهن نگارشی من در متن بوده است». این هنرمند جوان افزود: «اما دراین‌باره که چقدر از این‌کار رضایت دارم؛ باید بگویم که من تلاشم برای اجرایی رضایت‌بخش است تا میزان رضایت مخاطب را از کیفیت مطلوب افزایش دهم؛ خب! مسلماً خودم هم رضایت کافی دارم». حسینی درپاسخ‌به‌اینکه با‌توجه‌به موضوع نمایش، انتظار حمایت‌های دولتی از این اثر می‌رود و آیا چنین اتفاقی افتاده است؟ گفت: «این، طبیعی‌ست که تصور شود حمایت‌های مختلفی را برای این پروژه از مراکز مختلف دریافت کردیم؛ اما در‌حقیقت این‌طور نبود. من برای اعتقادات قلبی و شخصی خودم این‌کار را نوشتم و حالا به اجرا رساندمش. طی نگارش تا اجرا هم انتظار حمایت از‌طرفِ مرکز خاصی را نداشتم؛ به‌دلیلِ‌اینکه نمی‌خواستم عقایدم از مبحث انسانیت شکل دیگری به‌خود بگیرد». وی درباره این موضوع که اساساً پرداخت کمک‌هزینه نه‌تنها به این سبک از کار؛ بلکه به‌صورتِ‌کلی چقدر می‌تواند دغدغه‌های یک گروه نمایشی را پوشش دهد؟ گفت: «ببینید! بی‌شک حمایت‌کردن از یک کار تئاتر که به‌نظرم معصوم‌ترین هنر در ایران محسوب می‌شود (البته برای تئاتری‌های غیر‌چهره)، می‌تواند کمک بزرگی به تقویت خلاقیت‌ها و استعدادهایی باشد که متأسفانه روز‌به‌روز در‌حالِ‌افول، نا‌امیدی و تحلیل‌رفتن هستند. حمایت‌هایی که در‌حالِ‌حاضر از تئاتر و گروه‌های اجرایی می‌شود، به‌نظرم مسیری را طی می‌کند که بیشتر به تجارت شبیه است تا پرورش هنر متعالی. این، کاملاً مشخص است که گروه اجرایی ما هم دغدغه‌های متفاوتی از بحث مالی داشته و این امر باعث شده که ما به مقداری از مطلوب‌های خودمان از این اجرا نرسیم؛ این، یعنی بخش‌هایی از خلاقیت در این‌کار به‌خاطرِ جبر موجود، کنار گذاشته شد». غزال حسینی بااشاره‌به‌اینکه اکثر مخاطبین فعلی در‌حالِ‌حاضر ذهن‌شان عادت کرده که حتماً در تئاتری که به‌تماشا می‌نشینند، چهره شناخته‌شده‌ای را ببینند، تا تئاتر به‌معنایِ واقعی خوب؛ درباره ارزیابی خودش به‌عنوانِ کارگردان این حوزه، از مخاطبان و نیازهای آنان گفت: «البته نمی‌شود همراهی مخاطبانی که از این عادتِ فکری تبعیت نمی‌کنند را نادیده گرفت؛ اما اکثریت، نیاز به معنا و مفاهیم فکری، در اولویت انتخاب‌شان نیست. ازاین‌رو، نمی‌توانیم به‌صورتِ‌کلی از نیاز مخاطب حرف بزنیم؛ چون بدل به یک‌سری حرف‌های غیر‌واقعی می‌شود». وی افزود: «بااین‌حال، مخاطبینی که عرض کردم برای انتخاب دیدن یک تئاتر، پیروِ سرشناس‌خواهی نیستند؛ انتظارشان برای رضایت از کار طبیعتاً بالاست و این، به‌نظرم درست است و باید تا‌حدِممکن، کیفیت کار را به سطح خواست این قشر از مخاطبان رساند». وی که در نمایش «بیستوپنجدرصد» به‌عنوانِ بازیگر نیز حضور دارد؛ درباره شرایط اجرا در سالن‌های خصوصی معتقد است: «اجرا در این سالن‌ها، شرایط خاص خود را دارد اما در وضعیت فعلی که سالن‌های دولتی بیشتر بر‌مبنایِ خیلی از پارامترهای ارتباطی، به گروه‌ها داده می‌شود؛ باید گفت که به‌مثابه رودی برای سیراب‌شدن و رفعِ تشنگی‌ست. پس، قطعاً راضی هستم اما نه آن‌شکل از رضایتی که من را به کمالِ خواسته‌هایم از اجرای اثر برساند». غزال حسینی بااشاره‌به‌اینکه شاید در فرصتی مناسب نماش «بیستوپنجدرصد» را مجدد رویِ صحنه ببرد؛ درپایان تأکید کرد: «تئاتر، یک ضرورت است؛ چیزی شبیه به نان! امیدواریم این ضرورت را جدی بگیریم و دست از حمایت نکشیم».