معاون سیاسی وزیر خارجه:
آمریکا جرئت تعرض به ایران ندارد
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگو با یک رسانه روسی بااشاره‌به‌اینکه هدف ایران از کاهش تعهدات برجامی، «حفظ برجام» است، افزود: «تمام کشورهای منطقه را به گفت‌وگو دعوت کردیم».
سید عباس عراقچی که برای شرکت در کنفرانس «عدم اشاعه» به مسکو سفر کرده بود؛ در گفت‌وگو با بخش عربی شبکه «آرتی» دررابطهبا این کنفرانس گفت: «می‌دانید که این کنفرانس، هم‌زمان با رخدادهای مهم بین‌المللی برگزار شد و مسئله ممنوعیت انتشار هسته‌ای، از مدت‌هاپیش در روابط بین‌المللی مهم بوده است؛ بنابراین، کارشناسان سطح بالایی در این کنفرانس شرکت کردند و این مسائل را موردبررسی قرار دادند. من براین‌باورم که کنفرانس مسکو همکاری و شراکت خوبی درراستای اهداف عالی می‌تواند ایجاد کند. ما سه مسئله مهم پیش‌رو داریم؛ عدم اشاعه سلاح هسته‌ای، خلع سلاح و استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای. متأسفانه غربی‌ها تنها بر یکی از این مسائل تمرکز دارند و آن، خلع سلاح هسته‌ای و کاستن از انتشار سلاح کشتارجمعی‌ست؛ آنها توافقات بین‌المللی را اجرایی نمی‌کنند و حق کشورها در استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای را به‌رسمیت نمی‌شناسند و تلاش می‌کنند تا موانعی پیش‌روی کشورها قرار دهند. مسئله عدم اشاعه سلاح هسته‌ای، مسئله بسیارمهم است اما درکنارآن، به‌رسمیت‌شناختن حق کشورها در استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای نیز امری مهم است».
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان که در برنامه «قصاری القول» حضور یافته بود؛ درپاسخ‌به‌اینکه به‌رغم‌اینکه مقام معظم رهبری و پیش‌ازآن، امام‌خمینی(ره) استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام کرده بودند، اکنون برخی‌ها ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متهم می‌کنند، آیا این مسئله درست است؟ گفت: «سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، روشن و واضح است؛ براساس فتوای مقام معظم رهبری و امام‌خمینی(ره) به‌کارگیری سلاح هسته‌ای، حرام است و این برنامه، در ایدئولوژی امنیتی ما نیز جایگاهی ندارد. ایران به انجام تمام مسئولیت‌ها و وظایفش پایبند است. ما به‌منظور رفع نگرانی برخی طرف‌ها به‌مدت 12سال مذاکره و حسن‌نیت خود را ثابت کردیم. ما به تمام تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل کردیم اما متأسفانه طرف‌های دیگر برجام، به تعهدات خود عمل نکردند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از همان ابتدا که گزارش‌هایی دررابطهبا برجام منتشر می‌کرد، دائم اعلام می‌داشت که ایران به تعهدات خود پایبند است؛ بنابراین، هیچ‌کس نمی‌تواند دراین‌باره ایران را زیرسؤال ببرد؛ زمانی‌که آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشدید کردند، ما به‌مدت یک‌سال صبر کردیم و این، صبر راهبردی بود تا به طرف‌های دیگر برجام فرصت داده باشیم و آنها بتوانند نبود آمریکا را جبران کنند. اروپایی‌ها به ما می‌گفتند که در برجام بمانید و ما تلاش خواهیم کرد که برنامه‌هایی جایگزین برای استفاده ایران از برجام ایجاد کنیم. ما نیز به‌مدت یک‌سال کامل صبر کردیم اما متأسفانه تلاش‌های آنان بی‌نتیجه بود. درنهایت، در هشتم مای 2019 تصمیم گرفتیم تعهدات برجامی خود را کاهش دهیم و این‌کار را تدریجی و گام‌به‌گام انجام دادیم تا فرصتی برای دیپلماسی داده باشیم». او افزود: «درحقیقت، هدف ما از کاهش تعهدات، حفظ برجام است؛ نه ازبین‌بردن آن. براساس بند 36 برجام، اگر طرف‌های دیگر برجام نتوانند به تعهدات‌شان عمل کنند، ایران حق دارد به‌طورکلی یا جزئی تعهدات خود را کاهش دهد؛ ما این‌کار را تدریجی انجام دادیم تا برای دیپلماسی فرصت باقی بماند. پس در‌این‌مسئله هیچ شکی نیست که ایران، خواهان سلاح هسته‌ای نیست؛ بلکه دشمن آن است».
سید عباس عراقچی درپاسخ‌به‌اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران زمانی‌که از ظریف انتقاد کردند و گفتند که وی در مسئله هسته‌ای، سیاست نرم را درپیش گرفته بود؛ آقای ظریف از عبارتی استفاده کرد که سؤال‌های زیادی در اذهان عمومی ایجاد کرد؛ جمله ظریف این بود که «من مسئول سیاست خارجه نیستم»؛ نظر شما دررابطهبا این عبارت چیست؟ گفت: «شما می‌دانید که در تمام کشورها وزارت خارجه، مجری سیاست‌های خارجه است و در اجرای این سیاست‌ها نقش دارد اما تصمیمات در سطوح مختلف کشور اتخاذ می‌شود و این‌مسئله در تمام کشورها وجود دارد».
وی دررابطهبا ابتکار «صلح هرمز» گفت: «امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس برای ما اولویت است و ما می‌خواهیم که تمام کشورهای منطقه در امنیت و آرامش زندگی کرده و نفت خود را در شرایط امن تولید و صادرات کنند. سیاست جمهوری اسلامی ایران، سیاست صلح، ثبات و آرامش در منطقه است و ما آماده همکاری و تعامل با تمام طرف‌های منطقه‌ای هستیم. امنیت باید در داخل ایجاد شود و وجود دست‌های بیگانه، تنها تنش‌ها را بالا می‌برد؛ ازاین‌رو، رئیس‌جمهوری ما این ابتکارعمل را پیشنهاد داد و برنامه‌هایی برای صلح مطرح کرد. پیش‌ازآن نیز آقای ظریف، پیشنهاد مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای را مطرح کرد که متأسفانه خیلی از آن استقبال نشد. بعدازآن نیز آقای ظریف پیشنهاد امضای معاهده عدم‌تعرض را مطرح کرد و اکنون آقای روحانی ابتکار صلح هرمز را پیشنهاد داد تا بتوانیم ازطریق گفت‌وگو، به صلح پایدار برسیم. هدف اصلی صلح هرمز، عدم‌دخالت در امور داخلی دیگران و عدم‌تجاوز به کشورهای دیگر، آزادی کشتیرانی و ایجاد امنیت و ثبات برای تمام کشورهای منطقه است. ما به تمام کشورهای منطقه؛ حتی کسانی‌که با آنها رابطه نداریم؛ ازجمله عربستان، پیام فرستادیم و همه طرف‌ها را به گفت‌وگو و همکاری مشترک دعوت کردیم و امیدواریم که جواب‌های مثبتی دریافت کنیم. در‌این‌چهارچوب می‌توانیم مسائل دیگر؛ ازجمله مسئله یمن را حل کنیم؛ زیرا مردم یمن اکنون از بحران و مشکلات انسانی رنج می‌برند و کشورهای منطقه، مسئول پایان‌دادن به این بحران هستند. برای بحران‌های تمام کشورها؛ ازجمله عراق، لبنان و فلسطین نیز باید راه‌حل سیاسی ایجاد کرد».
عراقچی درپاسخ‌به‌اینکه برخی رسانه‌ها اخیراً اعلام کردند هیئت‌های عالی‌رتبه از عربستان و امارات به تهران آمده‌اند، گفت: «ما منتظر بررسی طرح صلح هرمز ازسوی کشورهای منطقه هستیم و درخصوص مسئله حج، تماس‌هایی میان مسئولان ایرانی و سعودی انجام شده. اکنون نیز تماس‌هایی دراین‌رابطه وجود دارد؛ زیرا این وظیفه اسلامی ماست که مشکلات حجاج را حل کنیم. دررابطهبا امارات نیز ما روابط گسترده‌ای داریم؛ زیرا سفرهایی در سطح سیاسی بین دو کشور انجام شده و دیدارهایی با مقامات و مسئولان امارتی انجام دادیم. ما معتقدیم که به تفاهم بهتری خواهیم رسید؛ بنابراین، من می‌دانم که تماس‌هایی میان دو کشور برقرار شد و مفید بود». وی درمورد روابط اقتصادی و تجاری ایران و امارات نیز گفت: «روابط تجاری و اقتصادی میان ایران و امارات، از قدیم وجود داشت؛ زیرا امارات ازنظر تجاری جایگاه مهمی در خلیج فارس دارد و از سال‌های دور، نقشی مهم در ایجاد روابط اقتصادی ایفاء می‌کرد و این نقش همچنان وجود دارد. این روابط، فرازوفرودهایی داشت اما هیچ‌وقت و حتی در زمان تحریم قطع نشد».
معاون سیاسی ظریف دررابطهبا ناآرامی‌های عراق و متهم‌کردن ایران به دخالت در امور این کشور، خاطرنشان کرد: «عراق، همسایه بزرگ ماست و ما در چهارچوب گسترده‌ای با دولت و ملت این کشور تماس داریم و بیشتر ملت عراق را شیعیان تشکیل می‌دهند؛ بنابراین، اشتراکات زیادی میان دو ملت وجود دارد و ما مرزهای زیادی با این کشور داریم. روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری عمیق با عراق داریم و این روابط، براساس منافع متقابل است. ما اتفاقات عراق را با حساسیت دنبال می‌کردیم؛ زیرا این مسئله طبیعی‌ست و هر کشوری که در همسایه‌اش اتفاقاتی رخ دهد، آنها را با حساسیت دنبال می‌کند. ما خواهان بازگشت آرامش به عراق هستیم اما این‌مسئله به‌معنای دخالت در امور داخلی عراق نیست. این، حق مردم عراق است که دررابطهبا اوضاع اقتصادی و مسائل دیگر دیدگاه خود را اعلام کند و این، دولت عراق است که باید به مطالبات پاسخ دهد. برخی به‌دنبال استفاده از فرصت و برهم‌زدن روابط ایران و عراق هستند؛ اما ما براین‌باوریم که تلاش‌های آنان نتیجه نخواهد داد». وی افزود: «درست است که چندنفر به کنسولگری ایران در کربلا تعرض کردند و این، مسئله مهمی‌ست اما باید به‌یاد داشته باشیم که دو‌هفته قبل‌ازاین اتفاق، میلیون‌ها ایرانی به کربلا رفتند و عراقی‌ها به‌گرمی از آنان استقبال کردند». عراقچی دررابطهبا بیانات مقام معظم رهبری مبنی‌بر دست‌داشتن اسرائیل، آمریکا و عربستان در اعتراضات عراق و لبنان، گفت: «نشانه‌ها و اطلاعات زیادی وجود داد که ثابت می‌کند دست‌های خارجی در این اعتراضات دخیل هستند و با تحلیل و نتیجه‌گیری نیز می‌توان به این‌مسئله پی برد. زمانی‌که به فضای مجازی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که منبع توئیت‌ها کجاست و چه کسانی مردم عراق را تحریک می‌کنند؛ بنابراین، دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد بیانات مقام معظم رهبری درست است». وی درپاسخ‌به‌اینکه آیا شما مطمئن هستید میان آمریکا و ایران جنگی رخ نخواهد داد؟ گفت: «ما کاملاً مطمئنیم؛ به‌دلیل‌اینکه کاملاً آماده‌ایم. ما کاملاً آماده دفاع از کشور هستیم و آمریکایی‌ها هم این‌مسئله را می‌دانند؛ بنابراین، به‌نظر من آنها جرئت تعرض به ما را ندارند و درنتیجه، ما معتقدیم که جنگی در منطقه رخ نخواهد داد».
سبحان ثقفی‌نیا/ ایسنا