بازی‌های موبایلی؛ عرصه پُرسود سرگرمی‌های مدرن
مصطفی رفعت
«کافه‌بازار» به‌تازگی گزارشی از عملکرد بازی‌های موبایل ایرانی در سال ۹۸ منتشر کرده است که در آن، مواردی همانند چرخه عمر، رشد ماهانه درآمد و میزان نصب فعال بازی‌ها آورده شده. براساس گزارش منتشرشده؛ تعداد بازی‌های فعال این فروشگاه در انتهای سال ۹۸، معادل ۱۸هزارعنوان بوده است که نزدیک به ۱۴درصد کل برنامه‌ها و بازی‌ها را تشکیل می‌دهد. جالب است بدانید که تعداد نصب این بازی‌ها با ۱۵درصد افزایش نسبت به سال ۹۷، به عدد ۸۳میلیون رسیده که نشان می‌دهد کاربران هرسال بیش‌از‌قبل به تجربه بازی‌های موبایل ایرانی می‌پردازند. اوضاع بازی‌های ایرانی در بخش کسب درآمد نیز با رشد محسوسی مواجه بوده است و با ۴۷درصد افزایش شاهد درآمد خالص ۶۹میلیاردی بازی‌ها در سال ۹۸ بوده‌ایم. البته این درآمد، از یک‌میلیون خریداری که از 7.7هزار بازی نزدیک به شش‌میلیون‌بار تراکنش داشته‌اند، به‌دست آمده. رشد ۴۷درصدی درآمد بازی‌ها، عددی بسیار چشم‌گیر در سال ۹۸ بوده است که نشان می‌دهد هرساله شاهد افزایش علاقه مخاطبان به خرید و پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای بازی‌ها بوده‌ایم. طبیعتاً این‌اعداد ثابت می‌کنند که پلتفرم اندروید تاچه‌اندازه می‌تواند برای فعالیت بیشتر و بهتر توسعه‌دهندگان انگیزه ایجاد کند و می‌تواند به بستری امن برای کسب درآمد تبدیل شود. در ادامه گزارش، کارشناسان «کافه‌بازار» نگاهی دقیق‌تر به بازی‌ها در سال‌های اول انتشار انداخته و شرایط آن‌ها را باگذشت‌زمان موردارزیابی قرار داده‌اند. بی‌شک درآمد حاصله از هر بازی را می‌توان از المان‌های مهم موفقیت یا عدم‌موفقیت آن درنظر گرفت. هر بازی بخش مهمی از درآمد کلی خود را در ماه‌های ابتداییِ معرفی، کسب می‌کند که نشان می‌دهد این‌دوره تاچه‌اندازه می‌تواند حیاتی باشد. طبیعتاً با رسیدن یک بازی به دوران بلوغ، درآمد حاصله کاهش پیدا می‌کند و در‌انتها، با گذشت چندسال حتی ممکن است کاملاً متوقف شود. این‌موضوع، برای بازی‌های ایرانی هم صادق است و طبق بررسی‌ها؛ به‌طورمیانگین بازی‌های ایرانی نزدیک به ۵۳درصد از درآمد کل خود را تنها در شش‌ماه‌اول معرفی کسب می‌کنند. دراین‌بین، بازی‌های دسته معمایی و امتیازی، با سرعت بیشتری نسبت به دیگر دسته‌ها رشد می‌کنند که نشان می‌دهد تاچه‌اندازه کاربران حاضر هستند با بازی‌های جدیدالورود به این‌دسته‌ها اعتماد کرده و در آن‌ها تراکنش انجام دهند. انجام بازی موبایلی در جهان نیز یک پدیده جذاب برای کاربران و پردرآمد برای سازندگانشان هستند و این پلتفرم در جاهایی حتی اریکه کنسول‌ها را هم دچار تزلزل کرده است. همین ابتدای کار می‌توان گفت که محدودیت عرصه رقابت بین سیستم‌های عامل، باعث شده است تا رقابت عمده را بین دو سیستم «آی‌اُ‌اس» و «اندروید» شاهد باشیم. به‌تازگی و درپیِ بروز و افزایش اختلاف میان صاحبان «اپل» و طراح بازی Epic Games و درز اطلاعات مربوط به قرارداد آن‌ها، برخی ممکن است از چگونگی و میزان معاملات صورت‌گرفته دراین‌زمینه بین عاملین طراحی و عرضه یک بازی حیرت کنند و اینکه درصد هزینه‌های کمیسیون و اپ‌استور دراین‌طرح‌ها، چقدر می‌تواند متفاوت باشد، مخاطب را دچار ضربه‌ای گیج‌کننده کند. باتوجه‌به‌اینکه درآمد بازی‌های موبایلی در اپ‌استورِ اپل به‌تنهایی در سه‌ماهه‌گذشته به 11.6میلیارددلار رسید، واکنش اولیه این است: خدای من! همان‌طورکه در اینفوگرافیک امروز می‌بینیم؛ بازی‌های موبایلی در سال‌های اخیر به یک تجارت بزرگ تبدیل شده‌اند و این صنعت سرگرم‌کننده، سالانه ده‌هامیلیارددلار درآمد ایجاد کرده که بیشتر ازطریق خریدهای درون‌برنامه‌ای موارد مجازی یا ارائه محتوای مکمل بوده است. طبق برآورد Sensor Tower؛ درآمد بازی‌های موبایلی در اپ‌استورِ در 12ماه منتهی به 30 ژوئن 2020، حدود 42میلیارددلار بود و گوگل‌پلی نیز 27میلیارددلار به آن افزوده. بافرض‌اینکه گردانندگان اپل، تسلیم خواسته سازندگان بازی‌ها شده و هزینه کمیسیون خود را از 30درصد به 20درصد کاهش می‌دهد، میزان آن چهارمیلیارددلار از درآمد خدمات درحال‌پیشرفت آن‌ها خواهد بود. اینفوگرافیک امروز، درآمد بازی‌های موبایلی در دو مجموعه اپ‌استور و گوگل‌پلی را در سال 2020 نشان می‌دهد. مجموع آن، 19.3میلیارددلار بوده که سهم اپ‌استور 11.6 و سهم گوگل‌پلی 7.7میلیارددلار است. افزایش سطح درآمدها از سال 2016 تا 2020 نیز به‌خوبی قابل‌مشاهده است.