مسجد حاج رجبعلی؛ مسجدی منحصربهفرد در سنگلج
سهیلا انصاری
چاه قرآن، قبله صاف، گنبد دوپوش و کاشی هفترنگ؛ ویژگیهای «مسجد حاج رجبعلی» است که این مسجد ۱۸۰ساله را منحصربهفرد کرده. این بنا که در گذر قدیمی درخونگاه و در محله سنگلج قرار دارد، شامل مسجد، مدرسه و تکیه میشود و توسط «رجبعلی» (کدخدای گذر درخونگاه) در 1215 قمری به عمل «استاد رستم معمار» ساخته شد و از سالها قبلازانقلاب تاکنون خاندان «ملامحمد جعفر شریعتمداری» پیشنماز آن بودهاند. بهدلیل ارادت کدخدا به «ملامحمد»، یکی از پسرانش را به عقد دختر او درآورد و دراثر این قرابت، مسجد همراه موقوفاتش وقف نوادگان دختری «حاج رجبعلی» شده تا نسلاندرنسل دراینمسجد نماز بگذارند. این مسجد، یکی از نخستین مساجد ایران و تهران است که دارای سقف بیضیشکل و بهصورت سهایوانه است. ۱۷۲۰متر مساحت مسجدیست که بهگفته مرحوم «پیرنیا»؛ بهتنهایی یک دانشکده معماریست؛ چراکه قبله آن صاف است؛ درحالیکه قبله تهران کج بوده و هست؛ بنابراین، وقتی نقشه این مسجد را نگاه میکنید، میبینید که آنرا کج ساختهاند؛ یعنی کل مسجد گردانده شده تا قبله صافی داشته باشد. این معماری، از هوش سرشار معمار آن بهره گرفته. بازدید از «مسجد حاج رجبعلی» با حضور حمیدرضا نارنجینژاد، مهدی وحیدی و فهیمه ولدخانی انجام شد.