پشت‌پرده افزایش ۲۵۰۰درصدی تعرفه خودروهای برقی
در اقدامی خلاف جریان حرکت جهان به‌سمت خودرو برقی و هوای پاک، قرار است از سال آینده تعرفه خودروهای برقی در ایران، از چهاردرصد به ۱۰۰درصد افزایش یابد؛ یعنی افزایش ۲۵۰۰درصدی و این یعنی صفرشدن آمار خرید خودرو برقی در کشورمان و خداحافظی با هوای پاک!
به‌گزارش تسنیم؛ در تصمیمی جنجالی، تعرفه واردات خودروهای خارجی برای سال آینده به 100درصد افزایش یافته؛ تصمیمی‌که تابه‌امروز خودروهای برقی و هیبریدی را نیز شامل شده! این‌درحالی‌ست‌که پیش‌ازاین، تعرفه واردات خودروهای برقی صرفاً چهاردرصد و خودروهای هیبریدی 15درصد بود. این افزایش وحشتناک تعرفه خودروهای برقی در کشورمان درحالی قرار است از سال آینده اجرا شود که دنیا سریعاً سمت برقی‌سازی صنعت خودرو حرکت کرده و جوامع پیشرو هرساله با ارائه مشوق‌های مالی و توسعه زیرساخت‌های شارژ، راه را برای جایگزینی خودروهای فسیلی با خودروهای برقی هموارتر می‌کنند. این‌اقدام نه‌تنها با سیاست‌های جهانی در کاهش آلودگی و وابستگی به سوخت فسیلی مغایرت دارد بلکه امیدها برای توسعه خودروهای پاک در ایران را هم به یأس تبدیل خواهد کرد. انتظار می‌رفت که در سال 1404، ایران نیز با اتخاذ سیاست‌های حمایتی از خودروهای برقی، به گسترش حمل‌ونقل پاک و کاهش آلودگی هوا در کشورمان کمک کند اما این تصمیم، دقیقاً برعکس عمل کرده و خودروهای برقی و هیبریدی را از دسترس مصرف‌کنندگان ایرانی، خارج خواهد کرد! یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تصمیم عجیب، مغایرت آن با ماده 9 قانون هوای پاک است که نقش خودروهای برقی و هیبریدی در کاهش آلودگی هوا را به‌رسمیت شناخته و با ذکر اینکه این خودروها از پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده معاف هستند، بر لزوم حمایت از این خودروهای برقی تأکید دارد. این قانون دولت را موظف کرده مشوق‌هایی برای تولید، واردات و توسعه زیرساخت‌های خودروهای برقی و هیبریدی در کشورمان فراهم کند اما افزایش 100درصدی تعرفه واردات، نه‌تنها از این سیاست حمایت نمی‌کند، بلکه مانعی جدی برای تحقق آن محسوب می‌شود. در سطح جهانی، کشورهایی مانند چین، اتحادیه اروپا و آمریکا با ارائه یارانه، معافیت مالیاتی و تسهیلات ویژه، شهروندان را به خرید خودروهای پاک تشویق می‌کنند حتی برخی کشورها مانند نروژ و هلند اعلام کرده‌اند که تا سال‌های آینده، فروش خودروهای با موتور درون‌سوز را کامل متوقف خواهند کرد! دراین‌شرایط، ایران با اتخاذ سیاست‌هایی که باعث افزایش شدید قیمت خودروهای برقی می‌شود، در مسیر مخالف با روند جهانی حرکت می‌کند. افزایش تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی، پیامدهای منفی گسترده‌ای خواهد داشت که هم بخش اقتصادی و هم محیط‌زیست را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد: 1. وابستگی بیشتر به بنزین، افزایش ناترازی بنزین و افزایش آلودگی هوا: با این تصمیم، کاربران به‌دلیل افزایش قیمت خودروهای برقی و هیبریدی، بیشتر سمت خودروهای بنزینی و دیزلی سوق داده خواهند شد. این، منجر به افزایش مصرف بنزین؛ درادامه افزایش آلودگی هوای شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد و اصفهان می‌شود. درحالی‌که کلان‌شهرهای ایران با بحران آلودگی هوا و مشکلاتی مانند ریزگردها و پدیده وارونگی دما دست‌وپنجه نرم می‌کنند، افزایش سهم خودروی بنزینی، وضعیت را بحرانی‌تر خواهد کرد. ازدیگرسو دراین‌سال‌ها، کشورمان به‌شدت با ناترازی بنزین مواجه بوده و از مجموع مصرف روزانه حدود 120میلیون‌لیتر بنزین، مجبور بوده‌ایم که حدود 20 تا 30هزارلیتر بنزین روزانه به کشور واردات بنزین داشته باشیم. درصورت اجرایی‌شدن تعرفه 100درصد خودروهای برقی و هیبریدی، قطعاً تأثیر مخربی را در تشدید ناترازی بنزین و افزایش شدید واردات بنزین خواهد گذاشت؛ 2. افزایش هزینه‌های درمانی و آسیب به سلامت عمومی: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر زودرس در بسیاری از کشورها؛ ازجمله ایران است. ورود خودروهای برقی و هیبریدی می‌توانست سهم زیادی در کاهش انتشار گازهای آلاینده و بهبود کیفیت هوا داشته باشد اما افزایش تعرفه‌ها باعث خواهد شد روند جایگزینی این خودروها کندتر شود. این‌موضوع نهایتاً هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های تنفسی و قلبی را افزایش خواهد داد. بنابراین پشت‌پرده اتخاذ تصمیم خطرناک و مخرب در افزایش 25برابری تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی چیست؟ مسئولان کشور هنوز توضیح شفافی درباره این افزایش ناگهانی تعرفه‌ها ارائه نکرده‌اند اما برخی تحلیلگران معتقدند که دولت درتلاش است تا با افزایش درآمدهای گمرکی، بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند! بااین‌حال، این استدلال در بلندمدت می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به اقتصاد کشور وارد کند چراکه حذف یا کاهش خودروهای برقی و هیبریدی از بازار، باعث افزایش وابستگی به سوخت‌های فسیلی شده و درنهایت هزینه‌های بیشتری برای یارانه‌های سوخت به دولت تحمیل خواهد کرد. تصمیم به افزایش 100درصدی تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی، درتضادبا سیاست‌های جهانی و داخلی درزمینه کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت‌های فسیلی‌ست. این سیاست، نه‌تنها موجب وابستگی بیشتر به سوخت‌های آلاینده خواهد شد بلکه بر سلامت عمومی، هزینه‌های اقتصادی و توسعه فناوری خودروهای پاک در داخل کشور نیز تأثیر منفی خواهد داشت. درشرایطی‌که بسیاری از کشورهای جهان به‌سمت حذف خودروهای بنزینی و جایگزینی با مدل‌های برقی حرکت می‌کنند، ایران باید سیاست‌های تشویقی به‌جای سیاست‌های محدودکننده اتخاذ کند تا هم‌زمان با کاهش آلودگی هوا، از فرصت‌های اقتصادی و فناورانه دراین‌حوزه بهره ببرد. درچنین‌شرایطی مجلس شورای اسلامی باید هرچه‌سریع‌تر با ارائه یک اصلاحیه یا تبصره به‌این‌موضوع ورود کند و مانع از اجرای تصمیمی شود که مستقیماً با منافع مردم و حق آنان برای داشتن هوای پاک درتضاد است. تعرفه 100درصدی بر خودروهای برقی و هیبریدی به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست و باید به تعرفه‌های قبلی و یا حتی کمترازآن برگردد. ایجاد زیرساخت‌های شارژ از چالش‌های اصلی برای گسترش استفاده از خودروهای برقی‌ست. کشورهای موفق معمولاً از یک رویکرد ترکیبی استفاده کرده‌اند که شامل سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی، توسعه فناوری‌های پیشرفته شارژ؛ و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بوده است. علاوه‌بر‌این؛ استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند برای یافتن نزدیک‌ترین ایستگاه شارژ و رزرو زمان شارژ، استفاده از زیرساخت‌ها را تسهیل کرده. تجربه کشورهای نروژ، چین، آلمان و هلند نشان می‌دهد که خودروهای برقی می‌توانند نقش بسزا در کاهش آلودگی هوا داشته باشند. موفقیت این کشورها نه‌تنها به‌دلیل سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها؛ بلکه به‌دلیل ایجاد انگیزه در میان مردم برای پذیرش این فناوری بوده است. با‌توجه‌به نیاز فوری به کاهش آلودگی هوا و مقابله با تغییرات اقلیمی، استفاده از خودروهای برقی می‌تواند به‌عنوان راه‌حلی مؤثر در سایر کشورها نیز گسترش یابد.