ارز تک‌نرخی معجزه نکرد

نرخ ارز سال‌هاست که به نوعی مساله‌ی اول اقتصاد بسیاری از کشورها شده است و تفاوت قیمت و فرود و فراز قیمت آن همیشه به عوامل متعددی بستگی داشته است و شناوری نرخ آن بر بازار صادرات و واردات تاثیر عمیقی داشته و بالطبع بر زندگی مردم تاثیر صدچندان داشته است. در طول 20‌سال اخیر دولتمردان بارها وعده داده‌اند نرخ دلار و به طور کلی ارز یکسان می‌شود که در صورت تحقق شاید از آشفتگی بازار کشور تا حد بالایی کاسته شود، ولی متأسفانه کم‌کم این خواسته به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است. در طول این 20سال زمانی که قیمت نفت در هر بشکه به بالای ‌120دلار رسید این تک‌نرخی صورت نگرفت و هم‌اینک که قیمت نفت به پایین‌ترین نرخ در طول این‌20سال یعنی به ‌30دلار در هر بشکه رسیده است همچنان از ارز تک‌نرخی خبری نیست، یا شاید دلالان و سوداگران بازار صرفه و صلاح را در چندنرخی شدن دلار می‌دانند و این قدر نفوذ دارند که دستگاه‌های دولتی را یارای مقاومت در برابر آن نیست و بنابراین اوضاع نابسامان ارز همچنان ادامه داشته و در این میان خرده‌پاها و خانواده‌ها و به ویژه مصرف‌کنندگان عوارض سنگین این نابسامانی را باید تحمل کنند. در این میان بیشترین یأس و حرمان را باید خانواده‌هایی داشته باشند که فرزندانشان در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند و ناچار هستند با ارز گران فرزندانشان را به امید آینده‌ی بهتر پشتیبانی کنند و عوارض این گرانی را با سخت‌تر کردن زندگی بپردازند. دولتمردان ایران نیز سردرگم این جریانات هستند، چرا که در آستانه‌ی تقدیم بودجه سال آینده به مجلس هستند در حالی که نفت در پایین‌ترین حد قیمت در سال‌های اخیر است و دلار آزاد در آستانه‌ی ‌4هزار تومان شدن، بنابراین این موارد دولت را بر سر دوراهی قرار داده است. از طرف دیگر صادرات غیرنفتی ما بسیار محدود است که در نتیجه از این راه نیز درآمدی متوجه دولت نیست. پس باید دولت در فکر چاره‌ای برای کسری بودجه باشد، البته به یاد داریم که سیف رییس کل بانک مرکزی وعده داده بود که نرخ دلار دولتی را در حد 2900تومان نگه می‌دارد که تقریبا با اوضاع و احوال کنونی غیرممکن می‌نماید. چه بسا امید دولت به آزادسازی 225میلیارد دلار منابع بلوکه شده پس از اجرای برجام است که چنین اظهاراتی را بیان می‌کنند و در بودجه آن را لحاظ می‌کنند، که اگر چنین شود با فروش این دلارها و افزودن آن به دارایی کشور حتما نرخ دلار کاهش پیدا می‌کند و در این صورت وعده‌ی ‌20ساله تک‌نرخی امکان عملی آن ایجاد می‌شود، در برابر خوش‌بینی‌های دولتمردان پاره‌ای از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در سال 95 قیمت دلار به 4هزار تومان خواهد رسید و اگر دولت ناچار به قیمت پایین‌تر شود تنها راه باقی مانده‌ی دولت، چاپ اسکناس و روانه کردن آن به بازار است که در این وضعیت در درازمدت اقتصاد به شدت آسیب می‌بیند و در مقابل نرخ تورم افزایش می‌یابد که باز هم با ایده‌ی دولت منافات دارد.