سـورن با قلب توربوشارژ به بازار مي‌آيد
پس از عرضه موفق سورن به بازار كشور در سال 1386، شركت ايرانخودرو با ايجاد تغييرات كلي در فضاي داخلي اين محصول از جمله تغيير كامل داشبورد و رودريها، به معرفي محصولي با نام «سورن اييالايكس» اقدام كرد كه به دليل استفاده از طراحي و مواد روز مورد استفاده در خودروهاي مطرح دنيا، به ويژه در مدل EF7 خود با استقبال مشتريان روبهرو شد. ايرانخودرو با هدف به روزرساني اين محصول و پاسخگويي مناسبتر به نياز مصرفكنندگان، در سال1392 به ايجاد بهبودهايي در سورن اييالايكس و در نهايت معرفي محصولي با عنوان «سورن اييالايكس سال» اقدام كرد. سورن اييالايكس سال توانسته با موفقيت آزمونهاي مختلف ايمني را پشت سر بگذارد و گواه آن دريافت تاييديه ايمني از موسسه «ايديادا»ي اسپانيا (از معتبرترين مراكز آزمون خودرو) است. اين خودرو مي¬تواند با تكيه بر سه محور كليدي «مدرن بودن»، «ايمني و آسايش» و «تجهيزات و امكانات پيشرفته»، توجه خريداران ايراني را به خود جلب کرده و انتظار خانواده‌هاي ايراني را برآورده سازد.
مدرنگرايي در حد اعلا
برخورداري از طراحي جذاب و مدرن تزیينات داخل خودرو شامل داشبورد، كنسول، پانل وسط و رودريها، فضاي چشم¬نواز و خاصي ايجاد کرده است. در طراحي داخل خودرو مقوله¬هاي ارگونومي و هماهنگي قطعات و تزيينات خودرو به طور ويژه در نظر گرفته شده تا بتواند ضمن زيبايي، حس شادابي و سرزندگي را در مسافرت‌هاي طولاني براي سرنشينان به همراه داشته باشد.
تجهيزات و امكانات پيشرفته
استفاده از تجهيزات و امكانات روز دنيا از قبيل سامانه تهويه اتوماتيك، كليدهاي كنترلي روي فرمان، آيینه-هاي برقي راهنمادار اتوماتيك، سيستم صوتي پيشرفته با پاسخگويي تلفن همراه (هندزفري بلوتوث)، حس‌‌گر كمكپارك عقب و صندلي‌هاي دوحركته برقي و ...، حسِ داشتن خودرويي پيشرفته و به روز را به سرنشينان خويش هديه مي‌نمايد.
تعريفي جديد از ايمني
سورن اييالايكس سال با بهره‌گيري از امكانات ايمني مناسب از قبيل، كيسه هواي ايمني راننده و سرنشين جلو، ترمز ضدقفل (ABS) با سيستم توزيع الكترونيكي نيرو بين چرخ‌ها (EBD)، در كنار طراحي ساختار مقاوم شاسي در برابر ضربات وارده از جمله نيروي واردشده از سوي موتور در هنگام تصادف از روبهرو، ضربه-گير جانبي درها و فرمان تلسكوپي جمع‌شونده در هنگام تصادف، تامينكننده نهايت ايمني براي سرنشينان خودرو خواهد بود. اين خودرو از نظر تجهيزات ايمني، همتراز خودروهاي روز، احساس امنيت و اعتماد را براي مشتريان به ارمغان آورده است.
پيشرانه توربو
گروه صنعتي ايرانخودرو در اقدامي ديگر در جهت پاسخگويي به نياز روز مشتريان، سورن را به موتور توربوشارژ تجهيز كرده و اين خودرو با قواي محركه مدرن آماده ورود به بازار هاي داخلي و خارجي است . همزمان با روند افزایش قیمت سوخت و قوانین سختگیرانه زیستمحیطی در جهان، روند طراحی پیشرانههای درونسوز در سالهای اخیر مسیر متفاوتی را طی کرده است. با نگاهی گذرا به رویکرد خودروسازان بزرگ در بکارگیری پیشرانههای کمحجم و پرقدرت در خودروهای جدید، در خواهیم یافت که صنعت خودرو به سمت کاهش مصرف سوخت و افزایش بازدهي نسبت به حجم موتور حرکت میکند. از این رو، استفاده از سازوكارهای پرخوران (سوپرشارژر و توربوشارژر) در پیشرانهها، به امری ناگزیر در طراحی آنها بدل شده است. در این راه، خودروسازان بزرگ همچون مرسدس بنز، بامو و فورد پیشگام بودهاند، به طوری که پیشرانه 1.5لیتری توربوشارژ 4سیلندر بامو که در مدل آي8 مورد استفاده قرار میگیرد، در سال 2015 توانست به سلطه پیشرانه فورد به عنوان بهترین موتور سال پایان دهد. در ميان موتورهاي مجهز به سامانههای پرخوران، انواع شارژكننده‌هاي توربيني (توربوشارژرها) از محبوبیت بیشتری برخوردارند. از جمله موضوعاتی که در پیشرانههای اتمسفریک یا تنفس طبیعی وجود دارد، افت قدرت و گشتاور پیشرانه در مکانهای مختلف به نسبت ارتفاع از سطح دریاست. به طور مثال در شهری مثل تهران که به صورت میانگین ارتفاع1200متری از سطح دریا وجود دارد، پیشرانه با افت قدرتی حدود 12 تا 15درصد روبهرو میشود. این افت قدرت به دلیل کاهش چگالی هوا اتفاق میافتد. این امر به دلیل ایجاد افت قدرت در پیشرانه باعث میشود تا راننده فشار بیشتری بر پدال گاز اعمال کند و دور موتور را بالا ببرد. ناگفته پیداست که افزایش دور موتور همراه با افزایش مصرف سوخت، استهلاک و آلایندگی بیشتری خواهد بود. درست همین جاست که توربوشارژها و در کل سیستمهای پرخوران، راهحلي مناسب براي اين موضوع هستند. این سیستمها تنها یک هدف را دنبال میکنند و آن، افزایش بازده حجمی پیشرانه است. به بیانی سادهتر، با استفاده از سیستمهای پرخوران میتوان در حجمی مشخص، چندین برابر هوا را به نسبت پیشرانههای اتمسفریک جای داد. وقتی كه اکسیژن بیشتری برای سوختن در سیلندر داشته باشیم، سامانه مديريت الكترونيكي موتور میزان سوخت مورد نیاز را تخمین میزند و نسبت هوا به سوخت را تنظیم میکند تا بیشترین قدرت حاصل شود. در کشوری مثل ایران که خودروها در شهرهای مختلف با ارتفاع و دمای متفاوت تردد میکنند، دمای هوای ورودی به سیلندر میتواند نقش بسیار مهمی در تولید قدرت کافی داشته باشد، زیرا دما نقش مهمی در افزایش و یا کاهش بازده حجمی پیشرانه و در نتیجه افزایش یا کاهش قدرت تولید شده دارد. مثلا در شهری مثل اهواز که در روزهای گرم سال دمایش حتی تا بیش از 50 درجه هم افزایش مییابد، فاصله مولکولهای هوا از یکدیگر بیشتر میشود، اما در شهرهایی که حتی در روزهای گرم سال نیز دمای مناسبی نسبت به اهواز دارند، فاصله مولکولهای هوا (اکسیژن) از یکدیگر کمتر است. پس باید توجه داشت که حتی دمای هوای ورودی به سیلندر نیز اهمیت زیادی در تولید قدرت پیشرانه دارد. در دهههای گذشته به منظور جبران این افت قدرت، طراحان اقدام به افزایش ظرفيت پیشرانهها میکردند، اما همان طور که در بالا نیز اشاره شد، این ترفند باعث افزایش آلایندگی و مصرف سوخت میشود. توربوشارژر بدون افزایش مصرف سوخت، حتی تا 50 درصد (بسته به نحوه طراحی پیشرانه) بازده حجمی پیشرانه را افزایش میدهد و این در شرایطی است که مصرف سوخت ثابت مانده و حتی کاهش مییابد.
کیوان وزیری، مدیر طراحی و تولید پلاتفرم شركت ایران‌خودرو در اين خصوص میگوید: «سیستمهای توربوشارژ دارای چند قطعه اصلي مختلف هستند که توربویونیت، یکی از آنهاست. در واقع حرکت سیستم توربو توسط این بخش تامین میشود، زیرا پرههای یکی از توربینهای توربویونیت در مسیر گازهای خروجی از پیشرانه در اگزوز قرار دارد و گازهای خروجی موتور که سرعت و دماي بسیار بالایی دارند، با پرهها برخورد کرده و این توربین را با سرعت حدودا 160تا 200هزار دور بر دقیقه به گردش در میآورند. این گردش از طریق بخشی دیگر در توربویونیت به توربین دمندهای در ورودی مسير هوا انتقال مییابد. به این ترتیب، توربین دوم نقش دمنده هوا را با فشار بالا به پیشرانه بازی میکند.» وزیری اضافه میکند: «برای کاهش دمای هوای ورودی به موتور هم از قطعهای استفاده میشود که اینترکولر نام دارد و همانند رادیاتور که کارش کاهش دمای آب است، دمای هوا را با استفاده از عبور دادن آن از شبکههایش کاهش میدهد؛ به این ترتیب بازده حجمی پیشرانه افزایش خواهد یافت.»
وزیری در مورد قطعات مورد استفاده در سیستمهای توربوشارژ میگوید: «فنآوري ساخت این قطعات به دلیل دقت بالا و متالوژی مواد خاص به خصوص در بخش توربینها، در اختیار تولیدکنندگان اندكي در دنیا قرار دارد، از این رو، طراحان پیشرانه معمولا پیشرانههایشان را با استفاده از قطعات تولیدشده توسط سازندگان معتبر به سیستم پرخوران مجهز میکنند. خوشبختانه در ایران‌خودرو نیز همگام با روند جهانی استفاده از پیشرانههای کمحجم مجهز به توربوشارژ، توانستیم موتور اييافملی با ظرفيت 1.7لیتر را به توربو مجهز کنیم و قدرت پیشرانه را از 114اسب بخار در حالت اتمسفریک (تنفس طبیعی) به 150اسب بخار برسانیم. هر چند نمودار تولید قدرت این پیشرانه میتواند حتی تا 175اسب بخار نیز بالا برود، اما با توجه به کیفیت سوخت موجود در کشور و چند عامل دیگر، تصمیم گرفتیم قدرت پیشرانه از مرز 150اسب بخار بالاتر نرود.»
توربوشارژها وقتی وارد مدار هوارسانی میشوند که دور توربین در آنها به حدی خاص (بسته به اندازه و طراحی توربو) برسد. در این حالت، پرههای توربین با سرعتی بسیار بالا گردش کرده و توربین دوم را وادار به تزریق هوا با فشار بالا به موتور میکنند. اگر اندازه توربوی مورد استفاده کوچک باشد، توربین زودتر به دور مورد نیاز رسیده و توربین دمنده را وارد مدار میکند. در پیشرانه 1.7ليتري ايياف، توربوشارژ قبل از رسیدن دور موتور به 2300درو در دقیقه وارد مدار شده و موجب افزایش بازدهي پیشرانه میشود. عملکرد توربوشارژ در این پیشرانه بهگونهاي تنظیم شده که تا قبل از رسیدن دور موتور به عدد5000، بیشترین بازده را در اختیار راننده قرار دهد. از جمله محاسن دیگر این پیشرانه پرخوران میتوان به افزایش گشتاور تا مرز210 نیوتنمتر اشاره کرد؛ این در حالی است که همین پیشرانه در بدون استفاده از توربوشارژر نمیتواند بیش از 155نیوتنمتر گشتاور تولید کند. نکته مثبت و مهم ديگر این که حداكثر گشتاور در طيف گستردهاي از دور موتور يعني 2300 تا بیش از 5000 دور در اختیار راننده قرار دارد و به این ترتیب شتابگيري ثانويه خودروی مجهز به این پیشرانه (مثلا در هنگام سبقت) در خور توجه است. پیشرانه 1.7ليتري ايياف7 توربوشارژ در محصولاتي كه از پلاتفرم سمند استفاده مي‌كنند به کار گرفته میشود و سورن مجهز به این موتور، حدود 200هزار کیلومتر آزمون دوام و کیفیت را با موفقیت پشت سر گذاشتهاست. تنظیمات این پیشرانه و سیستم توربوشارژ آن به گونهای صورت گرفته که با کیفیت سوخت موجود در کشور مطابقت داشته باشد و از این بابت نیز خیال خریداران راحت خواهد بود. به نظر میرسد با ورود سورن توربو به بازار، این خودرو میتواند در رده نیمهلوکس بازار با خودروهای وارداتی رقابت کند.