لطفـا نزدیک نشوید!

لنگستن هیوز؛ شاعر و نویسنده درگذشته آمریکایی، شعری کوتاه بااین‌مضمون دارد؛ بگذار باران تو را بوسه‌باران کند/ قطرات نقره‌ای، شبنم روی موهای سیاهت شوند/ و این‌آواز تو را همچون لالایی در آغوش بگیرد... اما آیا هر بوسه‌ای می‌تواند این‌حجم از احساس دلنشین را در ما برانگیزد؟ اول بگذارید یک داده آماری را مرور کنیم؛ برپایه گزارش منتشره ازسوی ADN به‌تاریخ 27 جولای 2010، هرفردی به‌طورِ‌میانگین 20هزاردقیقه از طول عمر خود را صرف بوسیدن میهمان‌‌ها، مواجهه با دوستان یا همکاران، مراسم و معارفه‌ها می‌کند؛ به عبارتی بیش‌از 333ساعت یا نزدیک به 14روز! حالا فکرش را کنید چه‌میزان از «دوهفته» احتمالی اشاره‌شده دراین‌بررسی را صرف بوسیدن‌های ناخواسته می‌کنیم؟ دیدوبازدیدهای نوروزی؛ درکنار همه اصل و حاشیه‌هایش، سنت «روبوسی» را هم داغ می‌کند و چه شوخی‌ها و جوک‌هایی که دراین‌باره در سال‌های اخیر در فضای مجازی دست‌به‌دست نشده‌اند. می‌‌خواهیم این‌بار از «بوسه» و «روبوسی» صحبت کنیم؛ شیوه‌ای ارتباطی برای ابراز محبت و البته خوشامدگویی که شاید نمی‌دانستید؛ برای آن، معادلی بین‌المللی هم وجود دارد تحت‌ِ‌عنوان The Public Kiss! ‌قبل‌ازورود به مبحث ابعاد اجتماعی این‌نوع «خوشامدگویی»، بهتر است کمی بیشتر درباره بوسیدن بدانیم. برعکس آنچه گفته می‌شود که «بوسیدن؛ عملی غیربهداشتی»‌ست اما به‌واقع این‌طور نیست؛ مگر در‌مورد نوزادان. در گزارش 20 فوریه 2017 نشریه Daily Mail می‌خوانیم: «مطالعاتی علمی در هلند نشان داده که بوسیدن می‌تواند سطح موادی شیمیایی در بدن را به تعادل برساند؛ البته به‌شرطی‌که از دیدن طرف مقابل، خوشنود باشیم. به‌عبارتی، بوسیدن کسی در بدو معارفه و بوسیدن یک دوست قدیمی، تاثیراتی مختلف دارند. وقتی دوستان‌مان را به‌محضِ‌دیدار می‌بوسیم و درآغوش می‌گیریم یا با آنها دست می‌دهیم، همان‌میزان‌که هورمون استرس یعنی کورتیزول در بدن افت می‌کند، سطح هورمون شعف یعنی سروتونین، افزایش می‌یابد و مغز، به حسی از تعادل می‌رسد که مود ما را تحتِ‌تاثیر خود قرار می‌دهد». دراین‌زمینه، دکتر رایان ناینتشن؛ متخصص رابطه‌درمانی نشریه Glamour در مقاله‌ای برای همین‌رسانه به تاریخ 14 فوریه 2017 نیز نوشت: «پایانه‌های عصبی موجود در لب‌های ما بسیار‌حساس‌تر از سرانگشتان‌مان هستند. برایِ‌همین، کاهش فشار خون در عروق این‌قسمتِ بدن، سریع‌تر رخ می‌دهد؛ اتفاقی‌که باعث می‌شود خون درلحظه؛ در مقیاسی بیشتر به عروق سایر اندام حرکت کند و این‌مسئله از فشار وارد بر قلب می‌کاهد و احساس آرامش بیشتری در فرد ایجاد می‌شود. به‌همین‌علت، توصیه می‌شود درمواجهه‌با آنها که دوست‌شان دارید، تنها به سایش صورت‌ها اکتفا نکرده و به‌جایِ‌آنکه ادای بوسیدن گونه‌ها را درآورید، چندلحظه همدیگر را درآغوش بگیرید تا به‌این‌طریق، سطح اضطراب‌تان کاهش یابد». البته باید نوزادان را ازاین‌ماجرا منفک کنید؛ در گزارش مجموعه Advocate Health Care آمده است: «عادت بوسیدن نوزادان آن‌هم از قسمت لب‌شان را باید به‌کلی ترک کنید. کافی‌ست یک آلودگی ازاین‌مسیر منتقل شود تا کودکی دلبند، مادام‌العمر با مشکلاتی حاد دست‌به‌گریبان بماند. برایِ‌نمونه باید به ویروس HSV-1 که التهاب و زخم درون‌دهانی را به‌دنبال دارد و بزرگسالان را دچار نوعی تبخال می‌کند، در نوزدان می‌تواند موجب عارضه‌های شدید؛ از‌جمله انسفالیت مغز، بیماری ریوی و کبد و همچنین زخم‌های پوستی و عفونت چشمی شود». در مقاله 31 جولای 2017 رسانه TimesLIVE آمده است: «محققان کالج پژوهشی Lafayette در ایالات متحد دریافته‌اند افرادی‌که صبح خود را با خوشامدگویی دوستانه مانند بوسیدن یکدیگر یا دست‌دادنی صمیمانه آغاز می‌‌کنند، کمتر دچار تنش‌های آغازینِ روز می‌شوند که از تبعات منفی زندگی در کلان‌شهرها و یکی‌ازسندروم‌های حضور اجتماعی‌ست». بااین‌‌حال، «بوسیدن» در تعاملات روزانه، موردِ‌نظر همه نیست و البته مردان نسبت‌به‌زنان؛ تمایل کمتری به بوسیدن دوستان خود در‌مواجهه‌با او در محیط‌های اجتماعی دارند. دراین‌باره گزارش نشریه سبک زندگی مردانه باعنوان Men›s Health در گزارشی به‌تاریخ 7 آگست 2017 می‌نویسد: «محققان دانشگاه کانزاس با پرسش از 349 مرد و زن بین 17 تا 35سال؛ به‌این‌نتیجه رسیدند که همه زنان شرکت‌کننده دراین‌نظرسنجی تمایل داشتند هر‌زمان‌ که دوستان خود را می‌بینند، آنها را ببوسند؛ اما تنها یک‌سوم مردان به‌این‌کار احساس خوبی داشتند. آنها می‌گفتند از اینکه دیگران آنها را دراین‌وضعیتِ احساسی ببینند، خجالت می‌کشند!» وقتی صحبت از عدمِ‌تمایل به بوسیدن و بوسیده‌شدن می‌کنیم؛ باید به‌این‌نکته توجه کنیم که بحث اقلیم و فرهنگ هم دراین‌‌زمینه نقش دارد. گزارش 20 جولای 2017 نشریه METRO به‌قلم الن اسکات؛ سردبیر بخش سبک زندگی این‌رسانه بریتانیایی درهمین‌راستا آورده است: «اولین‌بوسه رسانه‌ای، در آگهی T.Edison به‌سال 1896 دیده شد و اگرچه بوسیدن و درآغوش‌گرفتن یکدیگر در میهمانی‌ها و مراسم مختلف، سال‌ها‌پیش‌ازآن رایج بوده؛ اما اینکه بخواهیم به‌کمک مدیوم‌های اثرگذار آن‌را درقالبِ فرهنگ، منتشر و تبلیغ کنیم؛ چندان خوشایند نیست. همین‌حالا هم بسیاری‌افراد این‌کار را دوست ندارند و این‌رفتار درصورتی‌که موردِ‌نظر هردونفر نباشد، تبدیل به‌نوعی اجبار می‌شود که درنهایت، تضییع حقوق سایرین است». درواقع، مردم همه کشورها بوسیدن را به‌عنوان خوشامدگویی اجتماعی تحتِ‌عنوان Cheek Kissing یا Kissing Gesture نمی‌پذیرند. مقاله منتشره ازسوی نشریه The New York Times به‌تاریخ 20 جولای 2012 نیز از قول دنیل اسکت؛ مولف کتاب We Have Met the Enemy نیز با تائید این‌نگاه، آورده: «یک‌سری رفتارها اگرچه به‌واسطه تکرار، جزئی از فرهنگ معاشرت شده اما احساس بدی را در یک‌سری‌افراد ایجاد می‌کند که تعدی به حقوق‌شان محسوب می‌شود. ازسویی، اشتیاق دروغینی که در بعضی‌از‌‌بوسه‌ها دیده می‌شود، شکلی از تزویر را رواج می‌دهد که بیشتر شبیه خنجرزدن از پشت است. بهترآنکه ما تنها کسانی را در آغوش بگیریم و ببوسیم که واقعا دوست‌شان داریم و دوست‌مان دارند و البته ازاین‌عمل، ناراحت نمی‌شوند. بوسیدن، دست‌دادن، بغل‌کردن و... روش‌های فیزیکی روتینی در مراودات هرروزه هستند. این‌ویژگی‌ها درکنار نشانه‌های رفتاری مانند لبخندزدن، تماس چشمی، آرام‌کردن لحن و... مسیر ارتباط را به بوی خوش صمیمیت، معطر می‌کنند؛ بنابراین، آنها را در جای مناسبی به‌کار ببریم». جالب‌است‌که بدانید در بعضی‌کشورها بوسه خوشامدگویی رایج نیست و در مواردی اندک روی می‌دهد؛ برایِ‌مثال، آمریکایی‌ها بیشتر به «دست‌دادن» تمایل دارند؛ درمقابل، کشورهایی هم هستند که مردم‌شان وقتی به‌هم می‌رسند؛ به‌رسم سنت، هشت‌بار یکدیگر را می‌بوسند؛ مانند افغانستان! گزارش Reader›s Digest که بااین‌جملات آغاز شده، چنین ادامه می‌یابد: «اندی اسکات در کتاب The Art and Science of Saying Hello که درباره فرهنگ بوسه در مراودات جهانی نوشته و در مارچ 2018 ‌چاپ شده است؛ آورده که مردم کلمبیا سلام و احوالپرسی را با یک بوسه خاتمه می‌دهند. فرانسوی‌ها معمولا دوبار یکدیگر را می‌بوسند که البته گاهی به سه بوسه هم می‌رسد یا هنگام گفتن روزخوش! به پنج بوسه هم می‌رسد. در اسپانیا دو بوسه شکل استانداردی‌ست. در ایتالیا که می‌توان درس‌های خوبی از آداب معاشرت عمومی از آنها آموخت؛ دوبوسه رایج است که از سمت چپ صورت شروع می‌شود. در روسیه، می‌توانید بعد از دو یا سه‌ بوسه، یکدیگر را در‌آغوش بگیرید. این، نشان می‌دهد که شما نمی‌توانید با فرهنگ خودتان به استقبال مردم سایر ملل بروید». درهمین‌زمینه گزارش 23 آگست 2016 INSIDER که به مطالبی درباره سفر و ماجراجویی اختصاص دارد؛ می‌خوانیم: «وقتی به شخصی می‌رسید برای خوش‌آمدگویی چه‌کار می‌کنید؟ او را می‌بوسید؟ با او دست می‌دهید یا در آغوشش می‌گیرید؟ شاید هم مخلوطی ازاین‌کارها را دنبال کنید اما بهتر است، طبق فرهنگ آنجا رفتار کنید؛ نه سنت یا عادت خودتان. در اسپانیا و پرتغال، گونه یکدیگر را می‌بوسند. در آلمان، لبخندزنان دست می‌دهند. در ژاپن، تعظیم می‌‌کنند، در فرانسه، ضمن درآغوش‌گرفتن، یکدیگر را تا چندبار می‌بوسند. در هلند، بوسیدن صورت را از سمت راست صورت آغاز می‌کنند و بعد سمت چپ. در تایلند، دستان‌ را مانند دعاکردن زیر چانه می‌گیرند. در برزیل، پیشانی را می‌بوسند. در انگلستان، به‌شکلی‌رسمی دست می‌دهند. در عربستان و امارات، بینی‌ها را به‌هم می‌مالند. در یونان، بعد‌از‌بوسیدن، با دست‌ به شانه هم می‌زنند. در آمریکا، اگر صمیمانه بخواهند رفتار کنند؛ مشت‌ها را آرام به‌هم می‌کوبند و... می‌بینید که تنوع بسیاری وجود دارد. پس، بهتر است ابتدا طرف مقابل خود را بشناسید و بدانید که از کجا آمده است». این‌مسئله درمورد خودمان نیز صادق است؛ شاید بهترین‌راه قبل‌ازآنکه بخواهیم کسی را در میهمانی یا مراسم یا بدو ورود و آشنایی ببوسیم، اول ببینیم که چه واکنشی را نشان می‌دهد تا متناسب با آن رفتار کنیم. اریک هسلتاین؛ دانشمند و پژوهشگر که درزمینه توسعه برای شرکت‌های بزرگ آمریکایی کار می‌کند و به‌واقع یک نوآور علم عصب‌شناسی‌ست، در سایت رسمی خود نوشته است: «درپاسخ‌به‌این‌سوال‌که آیا بوسیدن تنها محدود به انسان‌هاست یا نه؟ باید گفت که هم آری هم خیر! درواقع، آنها به‌شیوه خود، ابراز محبت و آشنایی می‌کنند. مثلا سگ‌ها با لیسیدن و بوئیدن این‌کار را انجام می‌دهند و فیل‌ها خرطو‌م‌شان را درهم حلقه می‌کنند». شریل کرشنبام؛ مولف کتاب «فلسفه بوسه» می‌گوید: «در 90درصد فرهنگ‌ها؛ بوسیدن، امری رایج است و بر سه مولفه تاکید دارد؛ جاذبه، حس رومانتیک و دلبستگی. اینکه در تعاملات روزمره یا ملاقات بعدازمدتی، یکدیگر را می‌بوسیم؛ تنها بر وجهه تشدید دلبستگی‌ها تاکید دارد». آیا در عیددیدنی‌ها با بوسیدن یکدیگر، حس دلبستگی‌مان نسبت به عزیزان‌مان را افزایش می‌دهیم یا بااین‌کار، باعث رنجش و آزردگی هم می‌شویم؟