یادداشت
حمایت از دولت، یا تعریف از دولت؟
ناصر بزرگمهر
«حمایت از دولت» وظیفه همه ماست، وظیفه رسانه‌هاست، وظیفه تک‌تک مردمی‌ست که در یک سرزمین زندگی می‌کنند؛ چه به آن دولت رأی داده باشند یا نداده باشند. دولت منتخب، دولت همه مردم است و بعد‌از انتخابات، اکثریت و اقلیت و بی‌تفاوت، معنای خود را از‌دست می‌دهد. اما این حمایت به‌معنای تنها تعریف و تمجید‌کردن و عدم انتقاد از قوه اجرایی کشور نیست که اگر چنین باشد، سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و همه کسانی‌که خدایِ‌نکرده آمادگی خطاهای کوچک و بزرگ را دارند، به‌خود اجازه خواهند داد هرگونه که فکر می‌کنند، عمل کنند. همه پزشکان عالم، بیماران خود را در روابط انسانی و عاطفی دوست دارند ولی هرلحظه که نیاز باشد، برای آنها داروی تلخ، آمپول و چاقوی سرد جراحی را به‌کار می‌گیرند. رسانه‌ها به‌عنوان چرخ چهارم آزادی و دفاع از مردم یک سرزمین، به‌عنوان پیش‌قراولان ملت، وظیفه خطیر نقد و جراحی قوه اجرایی و سایر قوا را به‌عهده دارند و باید خبررسان باشند. اساتید دانشگاه، معلمین جامعه، روزنامه‌نگاران، کارشناسان، حقوق‌دانان و کسانی‌که دستی بر آتش قلم دارند، وظیفه نقد و بررسی مسائل مختلف سه قوه مقننه، قضائیه و اجرایی را به‌عهده دارند. رسانه، محل بروز و ویترین ارائه این نقد و بررسی و خبر است و به‌همین‌دلیل است که رسانه‌ها در جهان امروز از اهمیت ویژه برخوردارند که متأسفانه معمولاً مسئولین ما تا لحظه‌هایی که بحران به‌وجود نیاید، به آن اهمیت نمی‌دهند. مدیرانی که از رسانه، تصور واحد روابط‌عمومی و تبلیغات دارند؛ سخت در‌اشتباه‌اند. ممکن است در شرایط خاصی بتوان از یک یا دو یا چند رسانه استفاده ابزاری و بولتنی کرد؛ اما بی‌شک سازمان‌هایی موفق هستند که با اطلاع‌رسانی مناسب و پاسخگویی به‌موقع در شفاف‌سازی مسائل مرتبط با افکار عمومی در‌هم می‌آمیزند و راه سخت را با مردم و مخاطبین در صداقت و راست‌گویی می‌پیمایند. آنچه در روزهای گذشته در‌مورد ارز اتفاق افتاد، نشانه روشن کم‌کاری کسانی بود که باید به‌موقع اظهارِنظر می‌کردند و پا به میدان افکار عمومی می‌گذاشتند و مسائل را به مردم می‌گفتند. اطلاع‌رسانی به‌موقع، تأکید می‌کنم به‌موقع؛ مهم‌ترین وظیفه مسئولین است که متأسفانه در‌طولِ چندسال گذشته به اعتراف سخنگوی دولت، ضعف اطلاع‌رسانی در همه واحدهای روابط‌عمومی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های دولتی دیده می‌شود. مدیران ارجمند پاسخگو نیستند و به‌قول پیام تلفن همراه؛ مخاطب همیشه در‌دسترس نیست. با اتاق‌های دربسته و معاونین کج‌رفتار و مدیریت‌های کوتوله نمی‌توان افکار عمومی یک جامعه رشد‌یافته ایرانی را ارتزاق کرد. در دیدار نوروزی وزیر ارشاد وزیر اطلاعات، با مدیران رسانه‌های کشور، سید عباس صالحی گفت: «مدیران مسئول رسانه‌ها نقش مهمی در فضای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارند و به‌عنوان یک جریان مهم، اثرگذار محسوب می‌شوند». وی تصریح کرد: «رسانه‌ها در ساخت‌وساز و اصلاح افکار عمومی و کمک به‌نقد دولت‌ها یا نقد آنها تأثیرگذار هستند و خواهش کرد که رسانه‌ها چنین باشند»؛ باید از ایشان پرسید، در بالا‌رفتن سعه‌صدر دولتیان چه کرده‌اید؟ در همین جلسه، وزیر اطلاعات هم تصریح کرد که رسانه‌ها باید در ارائه مطالب، صحت را اصل قرار دهند و گفت: «در اسلام، حکومت نیز برای مردم شکل می‌گیرد و باید به‌واسطه آن، حقوق مردم احقاق شود». ایشان گفتند که من از هیچ رسانه‌ای در دوران پنج‌ساله اخیر، شکایتی نداشته و ندارم. علوی بابیانِ‌اینکه حقوق الهی قابل بخشش است؛ اما حق‌الناس طبق موازین شرع قابل اغماض و گذشت نیست و باید جبران شود؛ افزود: «کرامت مردم که خمیرمایه انسانیت است، باید حفظ شود». وزیر اطلاعات دروغ، تهمت، پرده‌دری و افشای سّر دیگران را مخالف موازین شرع مبین اسلام دانست و گفت که راه موفقیت در دنیا و آخرت، رعایت ارزش‌های اخلاقی‌ست و پیامبر اعظم(ص) را سمبل اخلاق دانست که در‌طولِ 23سال، امت اسلامی را به قدرت برتر جهان تبدیل کرد و خداوند ویژگی برتر آن حضرت را اخلاق نیکو معرفی کرد. وزیر اطلاعات بابیانِ‌اینکه فعالیت‌های رسانه‌ای باید در چهارچوب اخلاق باشد، گفت: «متأسفانه در سالیان اخیر، اخلاق جامعه آسیب‌دیده است و رسانه‌ها در ترمیم آن باید پیشگام شوند». علوی، ارائه مسائل نادرست به جامعه را برای مردم، سّم مهلک دانست و افزود: «رسانه‌ها باید در ارائه مطالب، صحت را اصل قرار دهند؛ چراکه ارائه خوراک مسموم به جامعه خیانت است، مردم ازنظرِ اسلام، حق داشتن امنیت جانی، مالی و اقتصادی آبرو و حیثیت دارند و اگر رسانه‌ای یا فردی به آبروی شخصی تعدّی کرد، باید از او دفاع کنیم و بهشت را به‌دست آوریم. بر‌اساسِ آموزه‌های دینی، حتی به افراد کافر هم نباید ناسزا گفت؛ چراکه بدزبانی در جامعه گسترش می‌یابد». وزیر اطلاعات گفت: «اگر در جامعه احساس امنیت نباشد، خیر و برکتی نخواهد دید و این امنیت باید همراه با نشاط و سرور باشد. جامعه ما نیازمند آرامشی فراتر از امنیت است و این امر، در محترم‌شمردن حقوق یکدیگر محقق می‌شود و رسانه‌ها باید در‌جهت توسعه آرامش جامعه قلم بزنند تا فرهنگ ایمانی جامعه رشد یابد». وزیر اطلاعات گفت: «عقده‌گشایی در رسانه‌ها مضر است؛ اما بیان عقیده برای جامعه مفید خواهد بود».
من این بحث را در هفته‌های آتی هم ادامه خواهم داد...