کمبود نیروی متخصص؛ معضل بزرگ صاحبان صنایع
مصطفی رفعت
شاید در نگاه اول اینطور بهنظر بیاید که جهان امروز بهخاطرِ انبوه فارغالتحصیلان دانشگاهی و گسترش فرهنگ آموزش در سطوح عالی، با فراوانی نیروی انسانیِ ماهر روبهروست؛ اما حقایق آماری نشان میدهد که «کمبود نیروی متخصص»، به یکی از چالشهای پیشرویِ مجموعههای بزرگ تولیدی و صنعتی تبدیل شده و اینموضوع بعضاً در کشورهای توسعهیافته بیشتر خودش را نشان میدهد. دراینزمینه میتوان به گزارش اخیر مجموعه بزرگ Manpower اشاره کرد که بهعنوانِ یک شرکت مدیریت منابع انسانی آمریکایی و چندملیتی که در حوزه ارائه خدمات مشاوره نیروی انسانی، خدمات بنگاههای کاریابی، استخدام نیروی کار و ارائه خدمات برونسپاری؛ فعالیت میکند، اشاره کرد که مدعیست؛ رشد فزاینده تکنولوژی و تغییرات سریعِ دنیای کار، «کمبود مهارت» را تبدیل به معضل کارفرمایان در دنیای توسعه کرده و البته دامنه این کمبود، در جغرافیای آسیا بیشتر است. مثلاً «ژاپن» که سالهای متمادی سمبل جامعه پیشرفته بوده؛ بیشترین آسیب و تأثیر منفی را هم در آسیا و هم در کل جهان ازاینمنظر دیده؛ تاجاییکه 89درصد صاحبان کمپانیهای این کشور، از نبود نیروی کافیِ متخصص برای انجام پروژههای تخصصی خود، مینالند! کارشناسان مجموعه Manpower معتقدند که یکی از مهمترین علل وقوع این ماجرا برای «سرزمین آفتاب تابان» درواقع، پیرشدن سریع جمعیت در آنجاست که از اولین کشورهای صنعتی جهان بهشمار میرود؛ این بهمعنایِ کاهش مشارکت بخش قابلِتوجهی از نیروی انسانی در بازار کار و فعالیتهای منجر به توسعه است. ازاینرو، دولت ژاپن در دورهای حتی سیاستهایی متفاوت را اِعمال کرد تا زمینه مهاجرت به این کشور، ساده شود و بتواند بخشی از کمبود خود را دراینحوزه، با «گزینش مهاجرینِ بهدنبالِ اشتغال» تأمین کند. دو نام بعدی در صدر این فهرست را «ترکیه» و «یونان» تشکیل میدهند که بهترتیب، 66 و 61درصد کارفرمایان بزرگ آن، با کمبود نیروی ماهر و متخصص مواجه شدهاند. بدترین حالت مشابه برای یک کشور اروپایی را در این ردهبندی، «آلمان» با 51درصد نارضایتی دارد و «ایالات متحده» هم با 41درصد، اولین کشور از قاره آمریکا در این لیست است. «چین» که در جایگاه دهم این جدول آماری جا خوش کرده؛ از سال 2014 با اتخاذ شیوههایی و برنامهریزیهای هدفمند، عدد نارضایتی صاحبان صنایع خود را از 24درصد، به 13درصد رساند؛ بهاینمعناکه توانسته میزان متخصصان بیشتری را یافته و بهخدمت بگیرد و البته «برزیل» هم کمبودهای خود را دراینبخش تقریباً بهنصف رساند؛ یعنی از عدد 63درصد، به 34درصد! گفتنیست؛ کارشناسان Manpower برای رسیدن به این آمار، مسئولان 39هزار و 195 شرکت (فعال در شش حوزه تخصصی اصلی صنعت) از 43 کشور را در چهارگوشه جهان، موردِپرسش قرار دادهاند. آنها متوجه شدند که درکل، 45درصد صاحبان صنایع موردِنظر گفتهاند نمیتوانند نیروی ماهر موردِنیاز خود را پیدا کنند که نسبت به آمار سال 2017 که 40درصد آنها چنین نظری داشتند، اُفتی محسوس است و طی یکدهه اخیر، بالاترین نرخ نارضایتی از این کمبود بهشمار میرود.
ژاپن 89درصد
ترکیه 66درصد
یونان 61درصد
هند 56درصد
آلمان 51درصد
آمریکا 46درصد
فرانسه 29درصد
اسپانیا 24درصد
بریتانیا 19درصد
چین 13درصد