وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با «اشپیگل»:
اروپا خود را آماده یک نبرد بزرگ کند
وزیر امور خارجه درخصوص سقوط هواپیمای اوکرائینی در تهران، گفت: «مردم حق دارند از این حقیقت که به آنها دیر اطلاع‌رسانی شده، گله داشته باشند». به‌گزارشِ ایرنا؛ محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با نشریه آلمانی «اشپیگل» درخصوص‌اینکه واکنش ایران درصورت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل چه خواهد بود، گفت: «رئیس‌جمهوری ایران در نامه‌ای به طرف‌های برجام، اقداماتی را که تهران انجام خواهد داد، تصریح کرده». او گفت: «اروپایی‌ها مسئول هرگونه عواقب بازگشت احتمالی تحریم‌ها علیه ایران خواهند بود». او در بخشی‌دیگر از این مصاحبه، درخصوص امکان مذاکره میان ایران و آمریکا، این امکان را «درصورت تغییر رویکرد آمریکا و لغو تحریم‌ها علیه ایران» مردود ندانست.
وزیر امور خارجه درپاسخ‌به پرسش «اشپیگل» درباره اینکه چرا سه‌روز طول کشید تا دولت ایران تائید کند هواپیمای اوکرائینی با شلیک نیروهای مسلح این کشور سقوط کرده؟ گفت: «اوضاع پیچیده‌ای در زمانی دشوار بود و آنها به زمان بیشتری نیاز داشتند». او ادامه داد: «تقریباً ۳۲سال‌پیش، آمریکا هواپیمای مسافربری ایرانی را سرنگون کرد و آنها حتی تابه‌امروز هنوز به‌طوررسمی عذرخواهی نکرده‌اند؛ افسر آمریکاییِ مسئول سرنگون‌کردن این هواپیما مدال گرفت؛ اما فرد ایرانی که مسئول شلیک به هواپیمای اوکرائینی بود، اکنون در زندان است». ظریف افزود: «مردم حق دارند از این حقیقت که به آنها دیر اطلاع‌رسانی شده، گله داشته باشند؛ اما دولت، مسئول آن نبود». او درباره تحقیقات بین‌المللی برای سانحه سقوط هواپیمای اوکرائینی نیز گفت: «ما از اوکرائینی‌ها به‌عنوان مالک هواپیما و شرکت بوئینگ برای مشارکت در این تحقیقات، دعوت کرده‌ایم و از مشارکت دیگران نیز استقبال می‌کنیم؛ اکنون درحال‌انجام تحقیقات مناسبی براساس الزامات بین‌المللی هستیم».
خبرنگار «اشپیگل» پرسید که ایران و آمریکا در ۴۰سال‌گذشته دشمن یکدیگر بوده‌اند؛ شما پُست‌های بلندپایه‌ای را حداقل در ۲۰سال از این‌مدت در سیاست خارجی ایران برعهده داشته‌اید. آیا پیش‌ازاین نیز با چنین شرایط خطرناکی که اکنون با آن روبه‌رو هستید، مواجه شده بودید؟ ظریف در پاسخ گفت: «اولاً، باید این موضوع را اصلاح کنم؛ من برای ۳۰سال است که در سِمت‌های مهم بوده‌ام و همواره سخت بوده است. در ۴۰سال‌گذشته ما چندین‌بار درآستانه جنگ قرار داشتیم؛ این‌بار به‌ویژه جدی بود؛ چون دولت آمریکا عملیات تروریستی را علیه یک مقام دولتی و رسمی ایران انجام داد و مسئولیتش را نیز پذیرفت که پیش‌تر هرگز اتفاق نیفتاده بود». او درپاسخ‌به‌اینکه آیا تشدید بیشتر تنش‌ها قریب‌الوقوع است نیز گفت: «حمله تروریستی آمریکا علیه سردار سلیمانی برمبنای اطلاعات اشتباه انجام شد. واشینگتن اعتقاد داشت که با ترور سردار سلیمانی، موقعیتش در منطقه بهبود می‌یابد. به‌دنبال این حمله، مایک پمپئو (وزیر امور خارجه آمریکا) توئیت کرد که مردم در خیابان‌های عراق درحال‌رقصیدن و شادی هستند؛ اما شاهد مراسم‌های تشییع گسترده و باشکوهی دراین‌خصوص بودیم. این حمله، شرایط بسیارسختی را در منطقه ایجاد کرد. آمریکا به‌طورحتم از این حمله سودی نخواهد بود». وزیر امور خارجه درباره پاسخ ایران به ترور قاسم سلیمانی و احتمال حملات بیشتر علیه پایگاه‌های آمریکا در عراق نیز اضافه کرد: «حمله موشکی (به عین‌الاسد)، پاسخ نظامی رسمی ایران بود و هیچ قصدی برای ایجاد تلفات انسانی در آن نبود. ما حق خود را برای دفاع از خود، به‌گونه‌ای مناسب به مرحله اجرا درآوردیم؛ اما پاسخ واقعی ازسوی مردم منطقه خواهد بود؛ مردمی‌که نشان می‌دهند از رفتار آمریکا متنفرند. آمریکایی‌ها می‌بینند شهید سردار سلیمانی، مؤثرتر و کارآمدتر از سردار سلیمانی خواهد بود». ظریف درپاسخ‌به پرسشی درمورد برداشت تندروهای آمریکایی از واکنش ایران نیز گفت: «خسارتی که به آمریکا زدیم، گسترده بود؛ زیرا آنها با همه توان نظامی خود نتوانستند جلوی اصابت موشک‌ها به پایگاهشان را بگیرند. این، نشان می‌دهد که آمریکا چقدر آسیب‌پذیر است». رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود: «خسارت واقعی که آمریکا به‌خود وارد کرده، نفرتی‌ست که میان مردم منطقه ایجاد کرده. ترور سردار سلیمانی، آغاز پایان قطعی حضور آمریکا در عراق و دیگر نقاط منطقه است». ظریف درباره تماس تهران و واشینگتن ازطریق سفارت سوئیس نیز اعلام کرد که آمریکا آغازگر این تماس و به‌شکلی بسیار نامناسب بود. او توضیح داد: «پمپئو، دیپلمات خیلی‌خوبی نیست؛ پیام او تحریک‌آمیز، توهین‌آمیز و تهدیدآمیز بود که کاهش تنش را از آن برداشت نمی‌کردم. ما پس از حمله متقابلمان، ازطریق سفارت سوئیس، پاسخی بسیارمناسب و بدون درگیرشدن در هرنوع شعار و قدرت‌نمایی ارسال کردیم. ما به آنها گفتیم که اقدام ما پایان یافته و اگر اقدام دیگری انجام ندهند، ما نیز اقدام بیشتری انجام نخواهیم داد و مسئول اقدامات دیگران نیستیم». او، سردار سلیمانی را دوست خوب خود معرفی کرد که شهادتش بسیارمهم و جبران‌ناپذیر است که البته تأثیری بر سیاست ایران در منطقه نخواهد داشت. او افزود: «آمریکا، اروپا و همه جامعه بین‌المللی به‌دلیل پیروزی بر داعش، مدیون سردار سلیمانی هستند. واقعیات منطقه برای آمریکا غیرقابل‌درک است. آنها مدام دَم از نیروهای نیابتی می‌زنند؛ اما ایران هیچ نیروی نیابتی ندارد. نیروهای نیابتی برای ترور یک ژنرال، میلیون‌هانفر را روانه خیابان‌ها نمی‌کنند».
وزیر امور خارجه درپاسخ‌به پرسشی درباره اقدام احتمالی اروپایی‌ها بعد از مهلت ۳۰روزه برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و اعمال تحریم‌های سازمان ملل، گفت: «اروپایی‌ها فاقد دلایل قانونی برای توسل به چنین سازوکاری هستند. آنها به‌دلیل‌آنکه اروپایی و چشم‌آبی هستند، نمی‌توانند چیزی را به شورای امنیت ارجاع کنند. فقط ما نیستیم که این‌گونه فکر می‌کنیم؛ روس‌ها و چینی‌ها نیز همین نظر را دارند. اروپایی‌ها باید خود را آماده یک نبرد بزرگ کنند». او درباره انتظاراتش از اتحادیه اروپا نیز گفت: «برای اروپا فاجعه است که تسلیم بی‌چون‌وچرای آمریکا شود. آنها به ما می‌گویند متأسفیم؛ نمی‌توانیم کاری کنیم. اروپایی‌ها توان ایستادن در برابر ترامپ را ندارند؛ اما در برابر ایران، تلاش دارند نقش یک نهاد قدرتمند را ایفاء کنند». وزیر امور خارجه ایران درباره واکنش ایران به اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل گفت: «رئیس‌جمهوری ایران، در نامه‌ای به شرکای توافق (برجام) اقدامات ایران را تشریح کرد». ظریف با پافشاری خبرنگار «اشپیگل» برای توضیح بیشتر دراین‌زمینه برای خوانندگان این رسانه آلمانی، اضافه کرد: «خوانندگان شما باید بدانند که اروپایی‌ها مسئول همه پیامدهای آن خواهند بود». او درپاسخ‌به پرسشی درباره تهدید ایران برای خروج از ان.پی.تی (پیمان منع کنترل تسلیحات هسته‌ای) گفت: «این موضوع نیز در نامه رئیس‌جمهوری قید شده است». خبرنگار «اشپیگل» پرسید که آیا این بدان‌معناست که ایران در مسیر ساخت بمب حرکت خواهد کرد؟ ظریف پاسخ منفی داد و گفت: «نه؛ تصمیم ما برای خودداری از ساخت بمب ناشی از ان.پی.تی نیست و به‌دلیل مسائل اخلاقی و اعتقادهای راهبردی جمهوری اسلامی‌ست». وقتی «اشپیگل» پرسید که آیا ترور سردار سلیمانی، تغییری در این ملاحظات راهبردی ایجاد کرده است؟ ظریف پاسخ منفی داد و افزود: «اعتقادهای اخلاقی، بستگی به رفتارهای غیراخلاقی دیگران ندارد». خبرنگار «اشپیگل» درادامه، این موضوع را مطرح کرد که گروهی در ایران باور دارند که سلاح‌های هسته‌ای تنها راهِ ایران در دفاع از خود در برابر آمریکاست و آنها ممکن است اکنون دلایل بیشتری داشته باشند؛ ظریف پاسخ داد: «رهبر ایران فتوایی را صادر کرده که سلاح‌های کشتارجمعی را منع می‌کند».