هشدار جدیِ وزیر بهداشت؛
اگر مردم کوتاه بیایند، به مرگهای چهاررقمی میرسیم
وزیر بهداشت بااشارهبه اعمال محدودیتهای جدید کرونا در کشور از شنبه، گفت: «معتقدم هیچ آفتی برای اقتصاد یک کشور، از تعطیلی و طولانیشدن دوره اپیدمی بیماری بدتر نیست و تعطیلی بهتر از ایناستکه کاسبی آلوده شده، یکماه گرفتار بیماری شود و خداینکرده براثر بیماری جان خود را از دست دهد». بهگزارش ایسنا؛ دکتر سعید نمکی در جلسه با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بااشارهبه نامهای که به مقام معظم رهبری و ریاستجمهوری تقدیم کرده، گفت: «نامه عجیب و غمانگیزی بود که در تاریخ این کشور ثبت خواهد شد. مقام معظم رهبری بلافاصله پیگیری کردند و جلسه در حضور ایشان تشکیل شد. در جلسه ستاد مقابله با کرونا که با حضور مقام معظم رهبری برگزار شد؛ اتفاق عجیبی افتاد. این یک سرفصل جدید در تاریخ است؛ ایشان چند تکلیف فرمودند و گفتند که مصادیق تعیین محدودیتها برعهده وزارت بهداشت است و هرچه ما اعلام کردیم بقیه باید اجرا کنند. دوم هم اینکه وزارت بهداشت باید برای بیماریابی بیشتر، طرح محلهمحور تهیه کند و چون مصوبات ستاد ملی بلاعمل میماند، فرمودند قرارگاهی تشکیل شود تا مصادیق اجرایی شود و این اتفاق بلافاصله رخ داد و توانستیم طی مدت کمتری اینطرح را تدوین کنیم؛ زیرا تجربههای خوبی پیدا کرده بودیم. همانطورکه در موج اول بیماری ۷۸میلیون ایرانی را براساس پرونده الکترونیک سلامت غربالگری کردیم و توانستیم از این تجربه استفاده کنیم و بار بیمارستانها را کاهش دهیم. با همکاری عزیزان بسیج جامعه پزشکی و دوستان هلالاحمر طرح غربالگری مشتملبر چند بند اصلی را تدوین کردیم».
وزیر بهداشت بااشارهبه آغاز طرح جدید مدیریت کرونا گفت: «اولیناقدام ما دراینطرح آموزش مردم است. اگر اقناع عمومی ایجاد نشود و شاید ما پوشش بیمهای کاملی نداشته باشیم تا خسارت مردم را جبران کند، هرچند دولت در اوج تنگدستی دارد کارهایی را میکند و بهتازگی هم بحث شد تا منابعی را برای تزریق به گروههای کمدرآمد تهیه کنیم؛ اما معتقدم هیچ آفتی برای اقتصاد یک کشور از تعطیلی و طولانیشدن دوره اپیدمی بیماری بدتر نیست. این مشکل میتواند تمام دستاوردهای یک مملکت را زیرسؤال ببرد. معتقدم تعطیلی بهتر از ایناستکه کاسبی آلوده و یکماه گرفتار بیماری شود و خداینکرده براثر بیماری جان خود را از دست دهد. برای ما یکی از تلخترین موارد، مشکلات اقتصادیست؛ اما از آن تلختر ایناستکه مقام معظم رهبری با تمام غصهای که برای معیشت مردم میخورند، گفتند که بین مقوله سلامت، اقتصاد و حتی امنیت، مقوله سلامت مردم اولویت دارد و اگر دیدیم باید یکی را انتخاب کنیم، سلامت اولیترین است. این فرمایش حکیمانه از فردیکه در مسند رهبری و پیشازاین هم ریاستجمهوری کشور را برعهده داشته؛ حرف عادی نیست و این تفکیک برخاسته از خرد است». وزیر بهداشت افزود: «دراینطرح، دو بال را باهم مدیریت میکنیم که اولین آن اعمال محدودیتهاست که از شنبه اعمال خواهد شد. در طرح جدید، شهرها را به سه گروه تقسیم کردیم. اول شهر زرد؛ شهری که در آن بهازای هر ۱۰۰هزارنفر چهار بیمار بستری PCR مثبت داشته باشیم؛ یعنی شهر یکمیلیونی باید روزی ۴۰بیمار بستری PCR مثبت داشته باشد و چون میدانیم تعدادی از بیماران کووید-۱۹ بستری ممکن است PCR مثبت نباشند و با سایر موارد بیماری برای ما محرز شود، باید حدود ۵۰درصد به موارد بیماری اضافه کنیم که یعنی ورودی بیمارستان ما روزانه حدود ۶۰نفر میشود». وی افزود: «قبلاً متوسط زمان بستری بیمارستان ۵.۵روز بود؛ اما حالا بهدلیل چموش شدن بیماری به نه تا ۱۰ روز رسیده و دراینشهر بهازای یکمیلیوننفر جمعیت، ۶۰ تخت آیسییو اشغال خواهد بود؛ ۲۰درصدِ اینها کیس ICU هستند که به ۱۲۰ تخت هم آنجا نیاز است؛ درحالیکه حداقل باید ۳۰درصد از تختهای ICU را به مریضهای اورژانسی اختصاص دهیم». وزیر بهداشت درتوضیح سایر مناطق تأکید کرد: «منطقه نارنجی، منطقهایست که در روز شش بیمار PCR مثبت بهازای هر ۱۰۰هزارنفر جمعیت داشته باشیم که درآنشهر بهازای جمعیت یکمیلیوننفری ۹۰۰ تخت و ۱۸۰ تخت ICU نیاز داریم. در شهر قرمز نیز ۱۰ بیمار مثبت بهازای هر ۱۰۰هزارنفر جمعیت وجود دارد و درآنشهر بهازای هر یکمیلیوننفر، ۱۵۰۰ تخت بستری و ۳۰۰ تخت ICU نیاز داریم؛ اما ما بهجرئت میگوییم تاکنون نگذاشتیم تااینلحظه بیماری پشت درب بیمارستان بماند. صدها بیمار افغان بدون کارت را مجانی پذیرش کردیم و نگذاشتیم قومیتی ارجح باشد و این، افتخار جمهوری اسلامیست که قوم ترک، لر، کرد، سنی و شیعه؛ همه مانند هم هستند و جنسیت، سن، پول یا بیپولی برایمان مطرح نیست. هرگز نشد بهخاطر کمبود تخت یا ونتیلاتور، سالمندی از دستگاه جدا شود تا دستگاه به فرد جوان برسد؛ درحالیکه در تمام دنیا این اتفاق افتاد. برهمیناساس بود که دشمنان نتوانستند سوار موجی شوند؛ زیرا حتی پیرزن ۱۰۳ساله سنی در کردستان با کووید-۱۹ بستری؛ اما صحیح و سالم مرخص شد». وی محدودیتهای جدید را برای کمک بهقطع زنجیره انتقال بیماری و تابآوری نظام سلامت مؤثر دانست و گفت: «همکاران ما باید یک نفسی بکشند. دوستان فکر میکردند که تابستان راحتی دارند و پاییز سخت است؛ اما این سختی بههم متصل و اوضاع چنان نفسگیر شد که لحظهای نتوانستیم درنگ کنیم و از همه بدتر در اصفهان روزی ۱۳ تا ۱۵ پرستارمان آلوده شده که در ماه رقم بالایی میشود. اینها یا باید بستری شوند یا به قرنطینه بروند؛ ماهم که نیروی وارداتی نداریم، همین بچهها باید کار کنند. پرسنلی که ۲۴ساعته در لباس گرم قرار است کار کند، باید تابآوری او حفظ شود. هدف اصلی ما ایناستکه دوهفته مهلت دهیم و این ورودی به بیمارستان را کم کنیم که هم مراقبت از بیمار افزایش یابد و هم فرصت استراحتی برای کادر درمان داشته باشیم». وزیر بهداشت باتأکیدبراینکه این، آخرین فرصت تابآوری نظام سلامت است، تصریح کرد: «من از روز آخر دیماه که ویروس در چین شناسایی شد، دارم کار را مدیریت میکنم و نه از اول اسفندماه. ما اولین کشوری بودیم که پروازهایمان را با برخی جاها قطع کردیم و اولین کشوری بودیم که ۳۶ گیت برای ورودی و خروجی تعیین کردیم». نمکی گفت: «این تاریخی که از شنبه برای محدودیت اعلام کردیم، یکی از حیاتیترین تاریخها برای مدیریت کروناست. اگر مردم کوتاه بیایند، بازی را میبازیم و به مرگهای چهاررقمی میرسیم. روزی گفتم مرگها سهرقمی میشود و کسی باور نکرد. مرگ چهاررقمی یعنی اینکه به ورطهای خواهیم رسید که خلاصی از آن دشوار است؛ کمااینکه زمانی هم که مرگها سهرقمی شد، ما با پکیجی از مشکلات روبهرو بودیم. غفلت دراینمقطع چه ازسوی مردم و مسئولان؛ یعنی پرتاب آخرین تیر ترکش مدیریت بیماری و ما باید قاطعانه پای محدودیتها باشیم و اگر کسی تخلف کرد، قاطعانه با او برخورد کنیم. کسیکه بمب ویروس است، باید با او مقابله شود. اگر به مقامات امنیتی بگویند کسی بمبی میخواهد جایی ببرد، همه بر سر او میریزند؛ اکنون هم با بمب ویروس مواجه هستم و قدرت سرایت ویروس ۱۰برابر و ابتلا خانوادگی شده است. عزیزان در اجرای پروتکلها قاطع باشید. هرگونه کتمان و گذشت یعنی اضرار به غیر و ضررزدن به حقوق سایر شهروندان». وزیر بهداشت ادامه داد: «طرح گسترده بیماریابی برمبنای کار محلهمحور کار آموزش و اقناع عمومی را انجام خواهیم داد و با کمک بسیج، هلالاحمر، خیرین، سازمانهای مردمنهاد و ... سطح آگاهی عموم را بالا میبریم. افتخار داشتم طرحی داشته باشم بهنام هر خانه یک پایگاه سلامت و اعتقادم براینبودکه محور خانواده و آموزش او بسیارمهم است و او باید سفیر سلامت ما باشد. ما تا ۱۰میلیون سفیر سلامت تربیت کردیم و بعد پایمان در باتلاق کرونا گیر کرد و روند کند شد. اگر در هر خانه یک سفیر سلامت داشته باشیم، انتقال آموزش محلهمحور بهتر میشود. اکنون ۵۱درصد از عوامل ایجادکننده بیماری دورهمیهاست؛ نمیشود ما شهرها را تعطیل کنیم و در این شبهای طولانی زمستان ۶۰نفر در یک خانه جمع شوند. طرح محلهمحور ما باید آموزشها را منتقل کند». وی بیماریابی سریع را مبتنیبر افزایش تستهای تشخیصی خواند و بیان کرد: «تستهای PCR را از روزی ۲۵هزارمورد به ۴۰هزارتا رساندیم و اینکه آمار بیماران در روز افزایش مییابد، بهمعنای شناسایی کیسهای بیشتر است. تعداد تستهای ما به ۱۰۰هزار تست در روز خواهد رسید و افزایش تعداد بیماران روزانه بهدلیل افزایش شناسایی بیماران است». نمکی ادامه داد: «اتفاق مبارکی در جمهوری اسلامی در بحران کرونا افتاد و آنهم تکیهبر شرکتهای دانشبنیان بود؛ کیت رپید و آنتیژن که ۲۰دقیقهای جواب میدهد، در این بسیج کمکحال ما بود. از کرهایها خواستیم کیت بفرستند که قرار بود شنبه سهمیلیون کیت بفرستند و دیروز گفتند آمریکا باید اجازه دهد. از ششماهپیش دورنما را دیدیدم. همانگونه که رمدسیویر و فاویپیراویر را ساختیم، آمپول دانهای ۶۰دلار بود، الآن داریم با قیمت کمتر و بهشکل انبوه میسازیم. تستهای سریع توسط شرکتهای دانشبنیان تولید شد؛ همانطورکه داروهای درمان کرونا را ساختیم، کیتهایی که داخل کشور تولید کردیم، بهمراتب از کیتهای کرونای کرهای دارای کیفیت بیشتریست و روز سهشنبه ۱۰۰هزارتای اول آن تولید میشود و تلاش خواهد شد تا روزانه ۱۷۰هزار کیت تولید کنیم». نمکی بااشارهبه طراحی سامانهای برای رهیابی موارد مشکوک کرونا، افزود: «ارتباطی با آزمایشگاهها برقرار کردیم که هر مثبتی بر پرونده الکترونیک خانوار مینشیند و مراقب سلامت ردیابی فرد را آغاز میکند و بعد تمام افرادیکه با او در تماس بودند و حداقل ۱۰نفر جدید را شناسایی میکنیم. در گام بعدی که قرنطینه است، بهشیوه قرنطینه بیماران و قرنطینه افراد سالم تحتعنوان قرنطینه معکوس عمل میکنیم. در مرحله قرنطینه افراد بیمار و افراد مشکوک را درنظر خواهیم داشت. افرادیکه در فضای منزل توانایی ماندن در قرنطینه را دارند، در منزل قرنطینه خواهند شد و برای افرادیکه توانایی و امکان ماندن در منزل را ندارند و بضاعت کافی ندارند، مقرر شد برای آنها اماکنی برای قرنطینه با کمک سپاه و بسیج و خیرین درنظر گرفته شود و منابع آنهم دارد تأمین میشود؛ اما از کمک خیرین هم باید بهره جست. دراینراستا از قرنطینههایی که دوستان نظامی تهیه کردند و نیز از ظرفیت مسافرخانهها و هتلها استفاده خواهیم کرد». نمکی تصریح کرد: «برای ردیابی افراد در قرنطینه سیستمی را درنظر گرفتیم و برای آنها جریمه گذاشتهایم. در مرحله اول فرد مثبتی که در جامعه تردد کند ۲۰۰هزارتومان جریمه خواهد شد و در مرحله بعد به قرنطینه اجباری میرود. گروه دوم قرنطینه برای افراد سالم و ریسکپذیر است که شامل افراد بالای۶۵سال و بیماران خاص میشود و جمعیتی معادل ۱۱میلیون و ۷۰۰هزارنفر دارند و ۸۸درصد مرگهای ما مربوط به افراد پرریسک و افراد بالای۶۰سال و افرادیست که بیماری زمینهای دارند. اینافراد اگر به بیمارستان بروند هم شرایط سختی خواهند داشت. ما باید تلاش کنیم اینافراد آلوده نشوند، خدمات الکترونیک دریافت کنند و سعی داریم با کمک سازمان بسیج و هلالاحمر خدمات آنها را در منزل بهصورت دوراپزشکی ارائه دهیم و حتی اگر نیاز به خرید دارند، بچههای بسیج کمک کنند که خرید فرد درِ منزل به او برسد». وی به درمان سرپایی در پکیج فعلی اشاره کرد و گفت: «اگر در سه یا چهارروز اول به بیمار مبتلابهکرونا برسیم، فرد به فاز بحرانی نمیرود. ۸۰درصد افرادیکه در جامعه تردد میکنند، علامت ندارند و ۲۰درصد علامت دارند که پنج تا ششدرصد آنها به بیمارستان میروند و بیماران ما معمولاً بیماری را از افراد ناقل دریافت میکنند. ۵۰درصد بیماران نیازمند به اینتوبه، جان خود را از دست میدهند. مریضهای ما، در فاز التهابی از دست میروند. هرچه سطح ویروس بالاتر رود، مریض گرفتارتر میشود. اگر روزهای اول لود ویروس پایین آید، وضعیت بیمار کنترل میشود که در درمان سرپایی اینکار را برای مریضها انجام میدهیم». نمکی تأکید کرد: «توسط سامانه ۴۰۳۰ مشاوره پزشکی درنظر گرفته شده تا با شیوه مراقبت در منزل بار بیمارستانی را کم کنیم. برای بیمارانی که نیازی به بستری در بیمارستان ندارند، از خیرین کمک گرفتیم تا کپسول اکسیژن در منزل برسانیم. ما از ایناقدامات محدودیت و بیماریابی دو هدف بزرگ داریم؛ اول قطع زنجیره ویروس که باعث کاهش آمار مبتلایان بستری و سرپایی خواهد شد و هدف دوم کاهش مرگومیر است. رئیسجمهوری در جلسه قبلی دولت، همه وقت خود را صرف این بحث کرد تا اینطرح زودتر اجرایی شود. اینکار را با لطف خدا و همت مردم و رهنمودهای مقام معظم رهبری ادامه خواهیم داد و تردید ندارم اثرات اینطرح عظیم ملی را یکماهدیگر خواهیم دید و به آن افتخار میکنیم».