کد خبر:
354782
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ دوشنبه ۱۱ تير -
08:24
روند افزایشی فرونشست زمین در اکثر دشت‌های کشور
مدیرکل دفتر زمین‌شناسی، مهندسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی کشور هشدار داد: «فرونشست با نرخ متفاوت در اکثر دشت‌های کشورمان در‌حال‌پیشرفت است!» امیر شمشکی درباره وضعیت فرونشست ایران نسبت به دنیا، اظهار کرد: «بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور درباره فرونشست از سال 83 به‌طور‌جدی شروع شد و از تکنیکی به‌نام تفسیر تصاویر ماهواره‌ای رادار استفاده کردیم و توانستیم میزان تغییرات سطحی را با سرعت و دقتی بالا اندازه‌گیری کنیم. این تکنیک در گذشته وجود نداشت و ما را در اندازه‌گیری میزان فرونشست کلی ارتفاع سطح زمین با چالش‌هایی مواجه می‌کرد و در زمان حاضر با بهره‌برداری از این تکنیک توانستیم که تغییرات را بهتر از گذشته پایش کنیم و به‌کمک متخصصان این بخش می‌توان گفت شناختی قابل‌قبول از سرتاسر کشور و میزان تغییرات ارتفاعی سطح زمین در‌اختیار داریم». به‌گزارش تسنیم؛ معاون مدیرکل دفتر زمین‌شناسی، مهندسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی بیان کرد: «در چند‌سال‌اخیر طی چند‌دوره سطح ارتفاعی زمین توسط این سازمان و سازمان نقشه‌برداری کشور و چند ارگان دیگر به‌طور‌کامل پایش شد و اینکه بخواهیم بگوییم کدام منطقه خطرناک‌تر است باید به دو موضوع خطر و خطرپذیری به‌طور مجزا توجه کنیم». شمشکی افزود: «فرونشست ممکن است در مناطقی به وجود آید که بروز خطر در آن مناطق دارای اهمیت بالایی است ولی در‌عین‌حال ممکن است خالی از سکنه باشد یا تأسیسات خطوط انتقال انرژی از آن عبور نکرده باشد که بر همین اساس ریسک و خطرپذیری آن مناطق پایین‌تر است ولی در مقابل با مناطقی مواجه هستیم که میزان خطر در آن ممکن است در مرحله بالایی نباشد اما این خطر در جایی قرار گرفته که با تأسیسات شهری و عمرانی، شریان‌های حیاتی و تمرکز جمعیتی همراه است که این‌عوامل می‌تواند میزان ریسک در‌آن‌منطقه را افزایش دهد». وی تأکید کرد: «اگر بخواهیم بگوییم کجاها گسترش وسیعی دارد تقریباً باید گفت در اکثر دشت‌های ایران که در آن‌ها کشاورزی گسترده انجام می‌شود و وابسته به منابع آب زیرزمینی‌ست، فرونشست با شدت و حد متفاوت در‌حال‌پیشرفت است». وی درباره استان‌هایی که پدیده فرونشست در آن‌ها بسیار شاخص است، توضیح داد: «در برخی استان‌ها مثل یزد نرخ فرونشست کاهش پیدا کرده است و در استان‌هایی مثل خراسان‌رضوی، تهران، قزوین، کرمان، فارس و اصفهان همچنان فرونشست با نرخ بالا مشاهده می‌شود و در برخی استان‌ها مثل گلستان که کنار دریا قرار دارد و و دارای منابع آب مناسبی است، متصور نبودیم که فرونشست در آن رخ بدهد ولی متأسفانه بیشتر پهنه‌های آبرفتی آن درگیر مسئله فرونشست شده است». وی با‌بیان‌اینکه در بخش کوچکی از شرق استان مازندران پدیده فرونشست با نرخ پایین مشاهده می‌شود، گفت: «بعضی دشت‌های سمنان و دامغان نیز دچار فرونشست شده‌اند که در‌طول‌زمان نرخ فرونشست در آن‌ها دارای تغییرات زیادی بوده است و دلیل این امر به ماهیت آبخوان و نوع لایه‌های زیرزمینی بستگی دارد». شمشکی تصریح کرد: «برای استان خوزستان نیز متصور بودیم فرونشست در آن روی ندهد ولی متأسفانه در زمان کم‌آبی، ساخت سدها و فشار به منابع آب زیرزمینی باعث می‌شود حتی در این استان هم پدیده فرونشست مشاهده شود که مسائلی از جمله رهاسازی سدها، بارندگی، کاهش فشار به منابع آب زیرزمینی باعث اثر توقفی و کنترل‌شونده بر فرونشست می‌شود». وی ابراز کرد: «گیلان تنها استانی است که فعلاً می‌توانیم بگوییم تاکنون هیچ نرخی از فرونشست در آن مشاهده نشده است و در استان سیستان‌و‌بلوچستان نیز طی چندسال‌گذشته مشاهده نشده بود ولی تصاویر و اندازه‌گیری‌هایی که به‌تازگی انجام شده، نشانگر این است که فرونشست با نرخ بالا در‌این‌استان نیز در حال روی دادن است». معاون مدیرکل دفتر زمین‌شناسی، مهندسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، درباره ترک‌های موجود در بناهای شهری و تاریخی شهر اصفهان و اینکه این علائم می‌تواند نشانه بروز فرونشست د‌این‌استان باشد یا خیر گفت: «فرونشست پدیده‌ای است که باعث می‌شود سطح زمین با نرخ‌های متفاوت تغییر کند که اینامر در مناطق دارای سازه‌های خطی مثل مترو یا راه‌آهن یا لوله‌های انتقال نفت و گاز و انرژی با تنش همراه است که این تنش به مقاومت سازه بستگی دارد که؛ آیا مقاومت کافی در برابر فرونشست را دارد یا خیر؟» وی ادامه داد: «برای پاسخ به این سؤال باید مطالعات بیشتری انجام شود که البته در سطح جهانی و همچنین ایران مطالعات در این زمینه کم بوده است و آنچه از این به بعد باید بیشتر به آن توجه کرد تأثیر فرونشست به‌روی سازه‌های شهری و عمرانی‌ست». شمشکی درباره جاری‌بودن یا نبودن آب زاینده‌رود و تأثیرش بر تشدید خطر فرونشست در استان اصفهان، گفت: «همواره امیدواریم آب دائماً در زاینده‌رود جاری باشد و این‌در‌حالی‌است‌که این رودخانه با آبگیری غیرمداوم مواجه است و در مقطعی پرآب و در مقطعی کاملاً خشک می‌شود که اینامر با‌توجه‌به وضعیت ژئوتکنیکی خاک منطقه اصفهان طبق نتیجه برخی تحقیقات اثرات نامطلوبی بر سازه‌های اطراف خود از‌جمله پل‌های تاریخی دارد».