روابط از نوع نزدیک

شانزده سال پیش قرار اتصال هند به روسیه‌ از طریق راه‌آهنی که بنا بود از ایران بگذرد، گذاشته شد؛ اما تاکنون اجرایی نشده است. اکنون هند و روسیه پیمان مهم اقتصادی و تاحدی سیاسی بریکس را دارند و اتحادشان بیش از گذشته است. در شانزده سال گذشته روسیه سیاست‌هایی را دنبال کرد که چه موافق باشیم چه مخالف،‌ به نوعی قدرت آن کشور را در نفوذ میان کشورهای دیگر افزایش داد. اتفاقات منطقه در چند سال گذشته برای کشورهای فعال در این منطقه زنگ خطری بود که مجبورشان کرد سریعا وارد شده و اوضاع را سر و سامان دهند شاید حضور روسیه در سوریه از همین رو باشد. در همین حال ایران پس از سال‌ها تحمل تحریم‌های نادرست، پس از برجام با منطقه‌یی روبه‌روست که درگیر تروریسم و آشوب است. از سوی دیگر بدعهدی غربی‌ها در تعهدات و حتی پیش‌قراردادهایی که با دولت پس از برجام امضا کردند، باعث شد تا ایران سیاستی را در پیش بگیرد که شاید بتوان آن را رشد منطقه‌یی یا رشد با منطقه نامید. اتصال منطقه‌ی قفقاز و روسیه از طریق کریدور شمال- جنوب به خلیج‌فارس و دریای عمان تنها رهیافتی نیست که برای این هدف قرار است صورت گیرد. روسیه در مواقع مختلف به‌ویژه از زبان پوتین اعلام کرده که از عضویت ایران در سازمان‌هایی که خود در آنها نقش برجسته دارد مانند شانگهای،‌اوراسیا و بریکس حمایت خواهد کرد. این اقدام از جهات مختلف قابل بررسی است. فارغ از منفعت‌های اقتصادی که این عضویت‌ها و حتی کریدور شمال- جنوب برای ما در پی دارد، مهمترین اثر آن افزایش بیش از پیش نفوذ و قدرت چانه‌زنی ایران است. در واقع با سیاست‌هایی که روسیه در پترودلار به دنبال آن است، به ایران این توانایی داده می‌شود که نگران تحریم‌های دلاری نباشد. از سویی جمعیت قابل توجه کشورهای عضو این سازمان‌ها خودش به معنای وجود بازار خوب برای همه اعضاست. مسئله‌ی دیگری که نزدیکی روابط ایران با کشورهای اوراسیا و شانگهای را مهمتر می‌کند این است که عربستان،‌ امارات متحده‌ی عربی و بحرین شمشیر را برای ایران از رو بسته‌اند. این خصومت تا جایی پیش رفته است که شاید در غیاب واکنش مستحکم ما، عربستان حتی درخصوص رویدادهای ورزشی هم مداخله کرده و به کشور ما توهین می‌کند. عربستانی که در پناه پول و اتحادیه‌ی عرب می‌تازد هنگامی ضعیف‌تر می‌شود که نقش ژئوپولتیک ایران در عمل کارساز شود. یعنی اجرایی شدن کریدور شمال- جنوب و کریدور شرق به غرب نه‌تنها برد اقتصادی برای ما دارد بلکه به دلیل در دست داشتن نبض این کریدور توسط ایران دیگر کشورها هستند که به ایران وابسته می‌شوند و این وابستگی باعث کاهش نفوذ عربستان حتی با پول خواهد شد. مسلما آنچه در دیدار سه‌جانبه‌ی دیروز بیش از همه مهم بود دیدار و قرارهایی ست که روحانی و پوتین گذاشته‌اند. روابط با تمام کشورها همیشه خواسته‌ی ایران بوده است اما فارغ از روابطی که هر روز دارد نزدیک‌تر می‌شود استراتژیک بودن این روابط نزدیک است.