باز کن دکان که وقت تاجری‌ست!

بو درک؛ هنرپیشه 60ساله آمریکایی که آثاری چون «10» و «زن آرزوها» را در کارنامه دارد، می‌گوید: «هر کسی گفته پول خوشبختی نمی‌آورد، احتمالا تابه‌حال خریدکردن را تجربه نکرده است!» تئوپیلوس لندن؛ رپر 29‌ساله اهل ترینیداد و توباگو هم می‌گوید: «هیچ‌چیزی مانند خریدکردن نمی‌تواند درمان ذهن ناآرام من باشد!» می‌بینید؟! خریدکردن یا بهتر بگوییم علاقه به خریدکردن، نه سن‌وسال می‌شناسد و نه زن و مرد و نه حتی متاثر از خاستگاه آدم‌هاست؛ همه، عاشق خرید هستند؛ هرچند هرکسی به میزانی و به‌شکلی. این مسئله می‌تواند دامنه‌ای از رفع یک نیاز ساده تا حد یک اختلال روانی گسترده باشد و این‌گونه است که سیستم‌های سرمایه‌داری‌ شکل می‌گیرد و مصرف‌گرایی تبدیل به یک فرهنگ می‌شود. بگذارید با چند آمار، موضوع را روشن‌تر کنیم؛ چهارم مارچ 2001 مطلبی از سوی محققان مرکز سنجش بازار موسوم به OnePoll در پایگاه خبری New York Daily News به چاپ رسید که گویای این حقیقت بود: «زنان، سالانه به‌طور متوسط 301بار برای خرید عازم بازار می‌شوند و هرسال چیزی معادل 400ساعت را صرف خرید از مغازه‌ها می‌کنند؛ به‌طورمیانیگن، حدود 8.5سال از عمر یک خانم علاقه‌مند به خرید، صرف این‌کار می‌شود!» در مطلب دیگری که دکتر پتر استرومبرگ؛ استاد مردم‌شناسی دانشگاه تولسا به‌ تاریخ 29 جولای 2012 در نشریه Psychology Today منتشر کرد، نوشت: «آمریکایی‌ها به‌طور متوسط چیزی بیش‌از 100میلیارد دلار برای خرید کفش، جواهرآلات و ساعت هزینه می‌کنند که رقمی بیش‌از بودجه‌ این کشور در سطوح آموزش عالی‌ست؛ حتی تعداد فروشگاه‌های بزرگ این کشور بیشتر از میزان مدارس آن است». گزارش آماری موسسه Varsity Brands که به‌صورت نظرسنجی میدانی انجام  و نتایج آن در نشریه Adweek به تاریخ 15 نوامبر 2010 منتشر شد، حاکی از آن است که بیش‌از 90درصد دختران 13 تا 18ساله، خریدکردن را تفریح و سرگرمی اول خود انتخاب کرده‌اند. گزارش سالانه مرکز داده‌پردازی eMarketer.com در سال 2014 نشان می‌دهد که درآن‌سال، در سطح جهانی بیشتر از 22تریلیون دلار در بازارهای خرده‌فروشی از جیب خریداران به حساب فروشندگان سرازیر شده است! و... آمارهای مشابه بسیاری هستند تا ما را مجاب کنند که فرهنگ Shopping پدیده‌ای همه‌گیر است که می‌تواند از دل خود، جریان‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... را خلق و هدایت کند؛ برای مثال، مبدع صنعت «شاپینگ‌توریسم» شود که امروزه یکی از ابزار مهم کشورها در رونق گردشگری و جذب مخاطبان جهانی‌ست. اگر جست‌وجویی ساده در اینترنت داشته باشید، با گزارش‌های مختلفی دراین‌باره روبه‌رو خواهید شد که فهرستی از بهترین کشورها را برای خرید به شما معرفی می‌کنند؛ البته این رده‌بندی‌ها بر مبناهای متفاوتی شکل گرفته‌اند که هر یک می‌تواند بازار هدف مشخص و جداگانه‌ای را دراین‌زمینه نشان دهد. برای نمونه، آن‌گونه که در گزارش ابرجست‌وجوگر اینترنتی Skyscanner که می‌تواند بهترین گزینه‌های سفر را با اهداف درخواستی مخاطب به او پیشنهاد دهد، ارزان‌ترین مقصدهای گردشگری جهان در سال 2017 معرفی شده‌اند که در صدر آنها کامبوج قرار دارد؛ کشوری در جنوب شرقی آسیا که به ادعای این سایت، حتی هتل‌های پنج‌ستاره آنجا را می‌توانید با کمترین هزینه و درعین‌حال، با بهترین خدمات رزور کنید و بی‌دغدغه در خیابان‌هایش بگردید و چیزهایی را که دوست دارید، بخرید و نگران هزینه غذا هم نباشید؛ چون با پایین‌ترین مبلغ، گزینه‌های خوبی را در اختیار شما می‌گذارند! گزارش 12 ژانویه 2016 پایگاه اشتراک‌گذاری مطالب The Huffington Post نیز مادرید در اسپانیا، پاریس در فرانسه، استانبول در ترکیه، توکیو در ژاپن، کوالالامپور در مالزی، لندن در انگلستان، لس‌آنجلس در آمریکا و برلین در آلمان را به‌عنوان بهترین مقاصد گردشگری با نیت خرید معرفی کرده است. شبکه خبری CNN هم در پایگاه اینترنتی خود به تاریخ 19 فوریه 2014، از نیویورک به‌عنوان بهترین مقصد توریستی برای عاشقان خرید نام برده است. در این گزارش می‌خوانیم: «برای انتخاب این مقصدها چند فاکتور در نظر گرفته شده است. اول از همه، گشت‌زنی که شامل قیمت، کیفیت و سطح دسترسی خدمات حمل‌ونقل ا‌ست. در پله بعدی، فصل خرید مانند گستردگی و مقرون‌به‌صرفه‌بودن‌ حراجی‌ها و بازارهاست. سومین مسئله مورد توجه، تنوع است که امکان مخاطب را برای انتخاب‌های گسترده در سطوح مختلفی برای هر نوع خریداری میسر می‌کند. آخرین مورد هم به بعد زیبایی‌شناسی برمی‌گردد و اینکه چقدر این کشورها مراکز فروش جذاب، کاربردی و تشویق‌کننده ساخته‌اند. بر این اساس، نیویورک با کسب امتیاز 35 از مجموع این موارد، به صدر فهرست راه یافته است». گردشگری، آن‌قدر موضوع مهم و اثرگذاری‌ست که حتی ارگانی جهانی در این زمینه تشکیل و تاسیس شده که تحت عنوان «سازمان جهانی گردشگری» موسوم به UNWTO فعالیت می‌کند. این مجموعه که در شهر مادرید اسپانیا قرار دارد، یکی از نمایندگی‌های سازمان ملل است و در رابطه با امور جهانگردی، تحقیق و سالانه گزارشی نیز منتشر می‌کند. گزارش 25 ژانویه 2016 این مجموعه با این جمله شروع می‌شود که یکی از موثرترین ابزارها در ارتقاء وضعیت گردشگری کشورها، تمرکز روی صنعت Shopping Tourism است. در ادامه این گزارش از قول یولاندا پردومو؛ مدیر برنامه‌ریزی این سازمان می‌خوانیم: «آنچه کشورها به آن بی‌توجه هستند این است که برای گردشگران حرفه‌ای، خرید از بازارهای خرد و حتی محلی و سنتی، بسیار جذاب‌تر از خریدهای لوکس از برندهای معروف است؛ چون این ماجرا ترکیبی خوشایند از خرید و گردش است که برای گردشگر، احساس لذت بیشتری ایجاد می‌کند. این درحالی‌ست که وقتی صحبت از گردشگری بر پایه فروش می‌شود، مسئولان مربوط در کشورها گمان می‌کنند باید فروشگاه‌های خاص و برندهای معتبر جهانی داشته باشند و به همین علت، از این موضوع صرف نظر می‌کنند». این مسئله می‌تواند برای مسئولان ذی‌ربط در کشور ما هم مورد توجه واقع شود تا از بسترهای مناسبی که اقلیم‌های متعدد در کشور پهناورمان در اختیارشان می‌گذارد، به‌نحو شایسته‌تری در جهت جذب گردشگران خارجی بهره‌برداری کنند.