درجه واقع‌بینی در انتخابات
نرجس بهشتیان
پیش از شروع اولین مناظره زنده تلویزیونی نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، موافقان و مخالفان آنها به مناظره‌های نوشتاری و گفتاری مشغول شدند. در این میان بزرگنمایی‌های حزبی و تخریب‌های آمارها آنقدر بالاست که واقعیت آنچه هستیم و آنچه باید باشیم دیده نمی‌شود. شعارها و اهداف کاندیداها حول مسئله مهم و ضروری اقتصاد می‌چرخد و سایر مسائل به حاشیه رفته است. با این حال باید در نظر داشت که قدرت سیاسی و اقتصادی مکمل و نیاز یکدیگرند. واقعیت موجود این است که ما در منطقه سیاست‌زده خاورمیانه زندگی می‌کنیم که در آن هرچیزی حتی تولید غذا به سیاست ربط داده می‌شود. این تفکر نه در اذهان مسئولان و دولتمردان که درخصوص عموم ساکنان این منطقه نیز صدق می‌کند. توجه به این موضوع باعث می‌شود تا هر فردی که می‌خواهد بر مسند قوه مجریه بنشیند نقش متقابل ایران و منطقه بر یکدیگر را در حوزه‌های گوناگون در نظر بگیرد. این خط‌مشی باید در اظهارنظرهای تحلیلگران و منتقدان هم لحاظ شود. در حالی‌که در بحبوحه مانورهای اقتصادی فعالان سیاست، امنیت و قدرت دفاعی کشور به گوشه‌ای رانده شده حمله تروریستی به مرزبانان کشورمان در مرز با پاکستان مجدد یادآور شد که چطور حصول تمام اهداف توسعه‌ای کشور به امنیت وابسته است. بودند و هستند تعدادی از تحلیلگران که اعتقاد دارند بودجه‌های دفاعی کشور بالاست و بیش از آنچه لازم است به مبارزه با تروریسم مشغول شده‌ایم؛ در صورتی‌که بودجه نظامی ایران در منطقه خاورمیانه هم چندان بالا نیست چه برسد به جهان. به طور مثال عربستان سعودی سومین بودجه جهانی نظامی را پس از آمریکا و چین دارد. از سوی دیگر امارات متحده عربی، ترکیه، اسرائیل و عراق نیز بیش از ایران بودجه دفاعی نظامی دارند و هیچ جای شک نیست که جز عراق که آن هم سابقه حمله به ایران را دارد، سایر کشورهای نامبرده دوستدار و خواهان پیشرفت ما نیستند و از هر فرصتی برای ضربه به کشور بهره می‌برند از جمله جنگ‌های نیابتی یا حمایت مالی از گروه‌های افراطی. بودجه دفاعی ایران که به مدد دانش بومی تولیدات نظامی بهینه مصرف می‌شود در تمام این سال‌ها علاوه بر ایجاد مرزی امن برای خود ما و همسایگانمان، در موارد بسیار استراتژیکی اقدامات دفاعی را فراتر از مرزهای جغرافیایی انجام داده است. از این رو بسیار بی‌انصافی است که در مواجهه با مسائل اقتصادی یکی از نقاط قوت کشور زیرسوال برود. هر کشوری که قدری از سیاست خارجه نوین آگاهی داشته باشد و بتواند منابع مالی هم برای آن در نظر بگیرد، سعی می‌کند که پایگاه‌های خود را در کشورهای دیگر قوی سازد و این‌گونه تمامیت ارضی و جایگاه جهانی‌شان را ارتقا بخشند. در این میان هرچه قدرتمندتر باشی و پول بیشتری خرج کنی طبعا نتایج بهتری حاصل خواهد شد. موقعیت ژئوپولتیکی و استقلال ایران موجب شده تا حساسیت ابرقدرت‌هایی که با آنها همسو نیستیم بالا باشد و از هیچ روزنی برای ضربه زدن دریغ نورزند. اینکه در گروکشی‌های انتخاباتی بسیاری از اصول و نقاط قوت‌مان را خود زیرسوال ببریم چیزی جز تائید دشمن انجام نداده‌ایم. نگاه غیرواقع‌بینانه باعث شده تا دستاوردهای دولت کنونی و شرایط نائل شدن به آنها زیرسوال برود و از سوی دیگر دولت هم به‌جای پرداختن به مسائل مربوط به خود پای دولت‌های قبلی را وسط بکشد. ایجاد دره عمیق برای تبلیغات انتخاباتی برای هر رای آورنده‌ای تیغ دولبه است. زیرا مشکلات در نظر مردم بزرگ می‌شود و عدم‌رفع حتی قسمتی از آن توسط دولت می‌تواند به وجهه کلی نظام ضربه بزند. در شرایطی که ستادهای انتخاباتی بیش از همه از ترفندهایی مانند ایجاد دره عمیق، مهندسی معکوس و ترسیم یک مانع که نگذاشته یا نمی‌گذارد آنها به اهدافشان برسند و به جامعه خدمت کنند، اعلام حامیان مطرح و در نهایت شکستن آرا و سپس تجمیع آن استفاده می‌کنند، مردم در پی این می‌گردند که با چه واقعیتی روبه‌رو هستند؟