کد خبر:
354649
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ دوشنبه ۲۴ ارديبهشت -
07:59
نگاهی به سی‌وپنجمین‌دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
نمایشگاه کتاب فرصتی‌ست برای همه فعالان حوزه صنعت نشر، فضای پرنشاطِ حضوری، یک مزیت است که ناشران دستاوردها و آثار جدیدشان را رودررو دراختیار مخاطبان خود می‌گذارند و نظرات آن‌ها و منتقدان و نویسندگان را هم از نزدیک می‌شنوند؛ همچنین با تحولات فنی و محتوایی صنعت نشر در ایران و جهان بیشتر آشنا می‌شوند و حال‌آنکه فروشندگان کتاب دراین‌رویداد حضور ندارند. شاید این اتفاق می‌توانست فرصت مناسبی باشد تا جشن سالانه کتاب در تهران کامل شود؛ حضوری که البته دچار یک‌روند و فرایند پیچیده آیت و پیرامون آن تحلیل‌های مختلف وجود دارد. امکان حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب می‌توانست خبر خوبی برای فعالان این‌حوزه باشد؛ ولی برخی ناشران آن‌را به‌سود فعالیت نمایشگاهی خود نمی‌دانند؛ باید توجه داشت کلاً فلسفه نمایشگاه رویدادی فرصت‌محور برای همه اجزا و ارکان صنعت نشر و کتاب به‌ویژه کتاب‌خوان‌هاست. این‌رویداد به‌هرشکل و صورتی برگزار شود، سودش باید به‌نفع صنعت نشر، زنجیره تولید؛ از نویسنده و ناشر تا کتاب‌فروش و کتاب‌خوان تمام شود.
دوره 35 نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هم‌زمان در بخش مجازی و حضوری درحال‌برگزاری‌ست. کتاب‌فروشان برای دومین‌سال متوالی می‌توانند در بخش مجازی فعالیت کنند. این‌مسئله خواسته قدیمی فعالان حوزه کتاب و نشر بود؛ زیرا کتاب‌فروشان یک‌ماه قبل از برگزاری نمایشگاه کتاب، در مدت برگزاری این‌رویداد و حتی یک‌ماه بعدازآن فروش ندارند. درنتیجه امکان حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب می‌توانست خبر خوبی برای فعالان این‌حوزه باشد، اما روند فعالیت کتاب‌فروشان در نمایشگاه شکلی پیچیده به‌خود گرفت و ناشران هم آن‌را به‌سود فعالیت نمایشگاهی خود نمی‌دانند. ناشران به‌خصوص آن‌هاکه فعالیت محدودتری دارند، به نمایشگاه کتاب وابسته‌تر هستند. آن‌ها می‌خواهند از فرصت ۱۱روزه نمایشگاه برای تأمین نقدینگی یک‌ساله خود نهایت استفاده را داشته باشند و فعالیت کتاب‌فروشان در نمایشگاه هرچند اندک به‌نظر آن‌ها می‌تواند موجب آسیب بیشتر به بدنه نشر شود. یکی از ناشران حاضر در نمایشگاه بااشاره‌به‌اینکه دوسال است کتاب‌فروشی‌ها ازطریق بخش مجازی نمایشگاه دراین‌رویداد فرهنگی شریک شدند، گفت: امسال تعداد کتاب‌فروشی‌هایی که دراین‌طرح شرکت کردند آن‌قدر بالاست که مخاطبِ نشر وقتی وارد نمایشگاه مجازی می‌شود و می‌خواهد کتب نشر را پیدا کند به‌سختی می‌تواند به‌نتیجه برسد؛ زیرا سایت در صفحات جست‌وجو به‌شکل مرتب کتاب‌فروشی‌های دیگر را معرفی می‌کند و درنتیجه ناشر از چرخه فروش حذف شده و فروش ناشر تا یک‌پنجم کاهش پیدا کرده. به‌گفته مصطفی قوانلوقاجار نکته این‌است‌که ناشرانی که کوچک هستند و تولید کمی دارند و مثلاً سالی پنج کتاب منتشر می‌کنند، تنها منبع امیدشان نمایشگاه کتاب است تا نقدینگی کسب و با آن بتوانند کتاب منتشر کنند. وی افزود: بقای کتاب‌فروشان محلی می‌تواند دلیل قابل قبولی برای فعالیت کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و تأمین مالی برای فعالیت ناشران کوچک، می‌تواند دلیل قابل‌قبولی برای تمایل آن‌ها در اختصاص نمایشگاه به ناشران باشد. هنوز البته قدم‌های ابتدایی راه برداشته شده و می‌توان به آینده آن امیدوار بود. یکی از مسائل مطرح در فعالیت کتاب‌فروشان در نمایشگاه مجازی ارائه کتب چاپ قدیم و البته ارزان‌تر از چاپ آخر ناشران توسط کتاب‌فروشان است. طبیعی‌ست که مخاطبان نمایشگاه خرید از کتاب‌فروشی را انتخاب کنند. علی رمضانی در نشست خبری نمایشگاه، درباره امکان یکسان‌سازی قیمت ناشران و کتاب‌فروشان در بخش مجازی توضیح داد: کتاب‌فروشانی که در بخش مجازی فعال هستند، فقط پنج‌درصد فروش از دوره قبل را به‌خود اختصاص دادند. باید توجه داشت هزینه کتابی که در کتاب‌فروشی می‌ماند و قیمت چاپ‌های جدید آن متفاوت با قیمتی‌ست که ناشر کتاب را در سایت بارگذاری کرده؛ بعدازچندسال با ناشر تسویه شده است. سخنگوی سی‌وپنجمین‌دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزود: تخلفات کتاب‌فروشان باجدیت بیشتری پیگیری می‌شود تا چهره نمایشگاه در نتیجه فعالیت آن‌ها مخدوش نشود. افزایش صبوری عمومی برای بهبود همکاری با کتاب‌فروشی‌ها در نمایشگاه، ضروری‌ست. باید بدانیم با حذف و سرکوب یک‌بخش از صنعت، بخش دیگر فعال نمی‌شود و باید به ریه‌های صنعت نشر کمک شود تا بتواند تنفس کند. یاسر احمدوند هم در نشست خبری پیش از برگزاری نمایشگاه کتاب درباره چرایی برگزاری هم‌زمان نمایشگاه حضوری و مجازی توضیح داد: ما می‌دانیم برگزاری هم‌زمان دو نمایشگاه مشکلاتی دارد اما هم‌زمانی را ترجیح می‌دهیم. توجه کنید که فواید هم‌زمانی برگزاری نمایشگاه حضوری و مجازی بیش از مشکلاتی‌ست که ایجاد می‌کند. رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: از جمله فواید اینکه امکان استفاده از بن را در فضای مجازی داریم، فضای رسانه‌ای کشور در زمان نمایشگاه معطوف به کتاب است. نیز برخی ناشران این تمرکز را می‌پسندند. پیش از شروع نمایشگاه نیز ابراهیم کریمی بااعلام‌اینکه کتاب از هر راهی به‌دست مخاطب برسد فایده است، گفته بود: کتاب‌فروشان هم درطول‌سال کتاب‌های منتشرشده توسط ناشران را عرضه می‌کنند؛ اما کاش هر کتاب‌فروش در محدوده مشخص مثل شهر یا استانش می‌توانست کتاب‌هایش را عرضه کند. عضو شورای سیاست‌گذاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمایشگاه کتاب را فرصتی برای کسب نقدینگی بیشتر برای ناشران دانست و افزود: اصل موضوع اینجاست که اگر صنعت نشر کشور تقویت و بازار کتاب بزرگ‌تر شود، این حساسیت‌ها هم کم می‌شود و بهتر است که هرچه‌بیشتر برای تقاضای بیشتر برای خرید و مطالعه کتاب تلاش کنیم. اگر این بازار بزرگ شود و تقاضا بالا برود فکر می‌کنم همه این‌مسائل حل خواهد شد. مریم‌سادات ظهوریان مدیرعامل انجمن فرهنگی زنان ناشر نیز کتاب‌فروش را رابط بین ناشر و مخاطب دانست و ادامه داد: فعالیت ناشر، مانند شرکت پخش و ارائه‌کننده کتاب نیست. کتاب‌فروش عاملِ پخشِ کتابِ ناشر است و هرچه فعالیت کتاب‌فروش رونق بگیرد، سبب رونق ناشر و کتاب می‌شود. فقط اینکه مقداری باید میان بخش‌های مختلف هماهنگی ایجاد شود. عضو شورای سیاست‌گذاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ادامه داد: یکی از دلایلی که ناشران تمایل دارند فقط خودشان در نمایشگاه کتاب حضور داشته باشند، دسترسی نقدینگی سریع است یعنی پول نمایشگاه برای ناشر نقد است درصورتی‌که پول کتاب‌فروش نقد نیست و حداقل یک تا سه‌ماه‌بعد به‌دست ناشر می‌رسد. دراین‌بین، اتفاقی جالب را در نمایشگاه شاهد بوده‌ایم که خبرگزاری ایبنا به آن پرداخته است: سال ۹۱ در جریان بیست‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در محوطه حیاط پشتی مصلای امام‌خمینی(ره) که به حیاط یاس مشهور است، یک سالن برای نمایش تازه‌های نشر با محوریت تولید کتاب یک‌سال‌گذشته برپا شد و به‌تبع نام مکان برگزاری، «سالن یاس» نام گرفت. پس‌ازآن و بعد از وقفه یک‌ساله، مجدد در نمایشگاه کتاب ۱۳۹۳، دومین‌بار در همان حیاط یاس مصلا این نمایشگاه برپا شد و تازه‌های نشر را درمعرض‌دید مخاطبان کتاب قرار گرفت. پس‌ازآن دو دوره همراه با نمایشگاه کتاب به نمایشگاه شهر آفتاب کوچ کرد، اما بعدازآن چندسال به‌دلایلی از نمایشگاه کتاب حذف شد. سی‌وچهارمین‌دوره نمایشگاه کتاب، دوره بازگشت سالن یاس بعد از وقفه چندساله به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و مصلا بود؛ البته این‌بار به‌جای حیاط یاس، در نیم‌طبقه اول شبستان از بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب میزبانی می‌کرد. امسال و در ششمین تجربه برپایی سالن یاس از نمایشگاه کتاب تهران، سالن یاس به شبستان اصلی مصلا و میان ناشران عمومی سی‌وپنجمین نمایشگاه تهران آمده تا میزبانی بهتری از بازدیدکنندگان داشته باشد؛ که به‌گفته مدیر این سالن استقبال بهتری نسبت به سال‌های گذشته هم شده است. محمود عظیم‌پور؛ مدیر سالن یاس سی‌وپنجمین نمایشگاه در معرفی این سالن می‌گوید: سالن یاس محلی برای نمایش کتاب‌های تازه چاپ‌شده سال ۱۴۰۲ در ۱۰ حوزه موضوعی ادبیات، شعر، هنر، کودک، نوجوان، تاریخ، روانشناسی، فلسفه، دین و علوم اجتماعی‌ست. طبق اعلام مدیر سالن یاس، امسال حدود 8500 کتاب در موضوعات ذکرشده دراین‌سالن به‌نمایش گذاشته شده و کارشناسانی از هر ۱۰ حوزه در سالن و کنار کتاب‌ها برای راهنمایی و مشاوره به مراجعین حاضر هستند. ازآنجاکه غرفه ناشران محدود به فضای مشخصی‌ست و معمولاً امکان نمایش همه کتاب‌ها روی پیشخان غرفه وجود ندارد یا بعضاً به‌دلیل ازدحام، مشاهده و تورق کتاب در غرفه نشر به‌سختی ممکن می‌شود، مخاطب می‌تواند بامراجعه‌به سالن یاس نمایشگاه کتاب، ضمن بازدید از تازه‌های نشر به‌صورت یکجا و با دسته‌بندی‌های جزئی‌تر، کتاب‌های موردنظر خود را تورق و با کارشناسان مربوط‌به‌آن حوزه مشورت کند؛ درنتیجه با چشم بازتر و آگاهی بیشتر دست به خرید می‌زند. به‌گفته وی؛ امسال علاوه‌بر نمایش کتب جدید و حضور کارشناسان در سالن یاس، یکسری بسته‌های پیشنهادی و سیرهای مطالعاتی هم در قالب دفترچه چاپ شده است و رایگان دراختیار بازدیدکنندگان از این سالن قرار می‌گیرد.