کد خبر:
354804
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ يکشنبه ۱۷ تير -
08:00
خودروهای ایمن؛ ضامن کاهش مرگ‌ومیرها در تصادفات جاده‌ای
ایمنی خودروهای داخلی و تأثیر آن بر آمار بسیاربالای فوتی‌های تصادفات جاده‌ای، موضوعی‌ست که ازسوی پلیس راهور و کارشناسان برجسته این‌حوزه در چندسال‌اخیر مطرح شده است؛ در برخی از تصادفات مانند «تصادف زنجیره‌ای بهبهان» که کیسه هوای هیچ‌کدام از خودروها باز نشده بود، مسئله ناایمن‌بودن خودروهای تولید داخل هرچه‌بیشتر در صدر توجهات افکار عمومی قرار گرفت. خودروسازان البته به‌روال معمول خود تا امروز در تصادفات مرگباری مانند مورد بهبهان که به‌وضوح، پای عدم‌ایمنی و استاندارد حداقلی خودروهای داخلی درمیان بوده، ادعاهای عجیب مانند ارتقای چشمگیر استانداردها و ایمنی خودروهای داخلی را داشته‌اند یا حتی در موارد تصادفات سنگینی که به‌علت عدم بازنشدن ایربگ خودروها، شهروندان زیادی را به کام مرگ کشانده، توجیه غیرقابل‌تصوری مانند «عدم تصادف با زاویه مناسب» را مطرح کرده‌اند! به‌گزارش تسنیم؛ «سردار تیمور حسینی»؛ جانشین پلیس راهور دراین‌باره گفت: «در ۱۰سال‌گذشته حتی به‌اندازه یک‌درصد هم شاهد افزایش کیفیت خودروهای تولید داخل درراستای ایمنی و ارتقای ایمنی نبوده‌ایم!» وی بابیان‌اینکه همچنان «پراید» و «پژو ۴۰۵» به‌رغم‌اینکه خط تولیدشان متوقف شده، در صدر تصادفات فوتی هستند، تصریح کرد: «به‌جز پژو ۲۰۶ و ۲۰۷، بن‌سازه (پلتفرم) تمام خودروها یکی‌ست؛ یعنی ما همچنان شاهد تولید خودروهایی با بن‌سازه پراید و پژو ۴۰۵ هستیم!» به‌گفته وی؛ ظاهراً تولید یک خودرو متوقف می‌شود؛ اما با همان بن‌سازه، خودروهای دیگری تولید می‌شود که فقط در ظاهر با هم متفاوت هستند و ازنظر ایمنی هیچ تفاوتی با خودرویی که تولیدش متوقف شده است، ندارد! سردار حسینی تأکید کرد: «خودرو می‌تواند به‌گونه‌ای طراحی شود که قادر به پیشگیری از تصادف باشد و درصورت تصادف بتواند جان سرنشینان خود را حفظ کند؛ طبق آمار اعلام‌شده در سال ۱۴۰۱ متأسفانه ۱۹۴۹۱ نفر از هم‌وطنان جان خود را در سوانح رانندگی از دست دادند که نسبت به پارسال ۱۶درصد افزایش داشت.
طبق گفته فرماندهان پلیس؛ خستگی و خواب‌آلودگی، از مهم‌ترین دلایل تصادفات منجربه‌فوت در ایران است؛ چراکه اکثر جاده‌ها طولانی‌ست و فرد درگیر خستگی و خواب‌آلودگی حین رانندگی می‌شود؛ دراینجا خودروی ایمن می‌توانند جان راننده را درصورت بروز تصادف حفظ کند. حوادث رانندگی، از جدی‌ترین عوامل مرگ ایرانیان در چنددهه‌اخیر بوده است؛ به‌گونه‌ای‌که در زمان حاضر سالیانه بیش از ۱۶۰۰۰ ایرانی جان خود را در تصادفات جاده‌ای و شهری از دست می‌دهند و هرساله حدود ۲۰برابر تعداد کشته‌شدگان نیز مجروح به‌جا می‌گذارد. وقوع تصادفات و شمار جان‌باختگان نسبت مستقیمی با میزان سفرها دارد و ازاین‌رو در ایامی مانند نوروز که تعداد سفرها افزایش محسوسی می‌یابد، شاهد افزایش شدید تصادفات جاده‌ای و فوتی‌ها براثر این تصادفات نیز هستیم. خسارت‌های ناشی از تصادفات هفت‌درصد از تولید ناخالص داخلی را به‌خود اختصاص می‌دهد و تا امروز هیچ دولتی نتوانسته این‌رقم را کاهش دهد؛ این‌درحالی‌ست‌که در بهترین شرایط رشد سالانه تولید ناخالص داخلی حدود چهاردرصد است که نُه تا ۱۱درصد از بودجه کل کشور؛ یعنی ۳۵هزارمیلیاردتومان به خسارت شخص ثالث پرداخت می‌شود. برای برخی از مجروحین ناشی از تصادفات، معادل سه دیه کامل ازسوی بیمه پرداخت می‌شود؛ که البته بازهم سلامتی فرد را بازنمی‌گرداند». طی سالیان اخیر، مباحث مربوط به خودروهای ناایمن و نقش پررنگ آن‌ها در میزان فوتی‌های تصادفات مطرح بوده و همه مراجع ذی‌صلاح دراین‌حوزه؛ ازجمله پلیس بر عنصر «خودروهای ناایمن» به‌عنوان عامل اصلی تلفات بالای تصادفات جاده‌ای تأکید کرده‌اند. «سردار کمال هادیانفر» (رئیس‌پلیس راهنمایی و رانندگی) در سال ۱۴۰۱ از قول رئیس‌جمهوری اعلام کرد که «پلیس مجوز دارد چنانچه ایمنی خودرو تأیید نشود آن‌را شماره‌گذاری نکند». ۵ دی‌ماه ۱۴۰۱ بود که سواری پژو ۴۰۵ درحال‌حرکت در مسیر شرق به غرب «بزرگراه شهید بابایی» ناگهان مقابل «دانشگاه امام‌حسین (ع)» با گاردریل رفیوژ میانی بزرگراه برخورد کرده و پس از شکستن دوشاخه گاردریل، به راست منحرف و واژگون شد. درپی حادثه، راننده دچار آسیب‌دیدگی شدید شد که پس از حضور عوامل امدادی در محل مشخص شد در دَم و به‌دلیل شدت آسیب وارده، جان خود را از دست داد و بررسی‌ها نشان داد دراین‌حادثه کیسه‌های هوای پژو ۴۰۵ باز نشده و مرگ تلخ راننده را رقم زده است. بعد از این تصادف و چند تصادف مشابه، درست وقتی بحث «بازنشدن کیسه‌های هوای خودروهای ایرانی» مطرح بود، صبح ۲۰ دی ۱۴۰۱ بود که خبر وقوع تصادف زنجیره‌ای در محور بهبهان-رامهرمز در رسانه‌ها منتشر شد؛ خبری حاکی از تصادف حدود ۶۰ خودرو با یکدیگر که منجر به مرگ پنج‌نفر شد؛ دوروزبعد اما در ۲۲ دی‌ماه بود که اظهارنظری ازسوی رئیس‌پلیس راهنمایی و رانندگی در رزمایش ارتقای توان و تحرک عملیاتی پلیس راهور، این تصادف را به صدر اخبار رسانه‌ها بازگرداند. «سردار سید کمال هادیانفر» با انتقاد شدید از کیفیت و ایمنی خودروهای ساخت داخل اعلام کرد: «در حادثه بهبهان، ایربگ هیچ خودرویی باز نشد؛ چه خودرویی‌ست که ما داریم؟! چرا ارابه مرگ تولید می‌کنیم؟ دستگاه‌های مسئول باید بر کیفیت خودروها نظارت کنند. چرا استانداردها رعایت نمی‌شود؟» انتقاد از کیفیت پایین خودروهای تولید داخل که «مرگ» سرنشینان خود را حتی در حوادث رانندگی سطحی رقم می‌زد، ادامه داشت؛ که «احمد نعمت‌بخش» (دبیر انجمن خودروسازان ایران) در قامت مدافع وضع ایمنی خودروی تولید داخل درباره حادثه بهبهان و توجیه چرایی عمل‌نکردن ایربگ خودروهای داخلی دراین‌سانحه، مدعی شد: «اکثر خودروهای حادثه‌دیده دارای ایربگ بودند؛ اما دراین‌تصادف از عقب دچار حادثه شده‌اند. مجموعاً عدم آسیب‌دیدگی خودروهای ال ۹۰ از روبه‌رو باعث شد ایربگ‌های آن‌ها عمل نکند! از میان ۱۵ خودروی پراید هم ۱۱ خودرو به‌دلیل سال ساخت تولید، فاقد ایربگ بودند! دراین‌حادثه از محصولات سایپا هشت خودرو دارای ایربگ بوده‌اند که چون برخورد از عقب صورت گرفته، ایربگ آن‌ها هم عمل نکرده‌اند! طبق قوانین اگر سرعت فاصله دو خودرو در حادثه کمتر از ۱۵کیلومتر باشد، ایربگ آن‌ها باز نمی‌شود!» ادامه ماجرا به جاهای جالب‌تری هم کشیده شد که دست‌مایه طنز برخی از کاربران فضای مجازی قرار گرفت؛ داستان ازاین‌قرار بود که در هیاهوی ایجادشده بر سر ایمنی خودروهای داخل که به‌راحتی مرگ سرنشینان را حتی در حوادث رانندگی سطحی رقم می‌زنند، برخی از برنامه‌ریزان حوزه خودرویی کشور در اظهارنظر مضحکی مدعی شدند: «حتی ممکن است شرکتی مانند بنز نیز در اجرای استانداردهای ۸۵گانه صنعت خودروی ایران ناتوان باشد!» رئیس سازمان استاندارد براین‌نکته تأکید کرد: «استانداردهای ۸۵گانه صنعت خودروی ایران و استانداردهای جدید سازمان برای خودروهای ساخت داخل، برمبنای استانداردهای اروپا مصوب شده است». قاعدتاً دررابطه‌با طرح ادعای ناتوانی «خودروسازی بنز» در پاس‌کردن استانداردهای ۸۵گانه صنعت خودروی ایران درحالی‌که هم‌اکنون محصولات این شرکت خوش‌نام آلمانی به تمام جهان صادر می‌شود، نیاز به هیچ توضیح و تعریضی نیست! اجرای استانداردهای ۸۵گانه خودرویی ابتدا در شورای سیاست‌گذاری خودرو با حضور وزیر صنعت و مدیران خودرویی به‌تصویب رسید و پس‌ازآن نیز در شورای‌عالی استاندارد مصوب شد؛ اما این‌بار هم مانند بسیاری از قوانین مصوب دیگر، خودروسازان برخلاف توافق انجام‌شده و قانون مصوب عمل کرده و از اجرای آن سر باز زدند تا همچنان شاهد درجازدن سطح استاندارد و ایمنی خودروهای داخلی باشیم. رئیس انجمن خودروسازان که همواره از افراد مخالف و منتقد قوانین مصوب بهبود کیفیت خودروهای داخلی ازسوی سازمان استاندارد ظاهر شده، در اظهارنظری گفته بود: «با اجرایی‌شدن استانداردهای ۸۵گانه خودرو حداقل تولید 800هزار خودرو متوقف خواهد شد!» وی دلیل اصلی مخالفت با اجرای استانداردهای جدید را واردشدن آسیب جدی به صنعت قطعه‌سازی کشور عنوان کرد؛ حال‌آنکه سفارش‌گذاری قطعات تولیدشده طبق دانش فنی روز ازسوی خودروسازان که الزاماتی همچون ارتباط گرفتن قطعه‌سازان با شرکت‌های دانش‌بنیان و خارجی را هم همراه خواهد داشت، موجب ارتقای عملکرد قطعه‌سازان نیز می‌شود؛ روندی‌که به‌دلیل سفارش‌دادن قطعات قدیمی و ازرده‌خارج ازطرف شرکت‌های خودروساز نتیجه‌ای جز درجازدن، عقب‌ماندگی و ادامه تولید قطعات بی‌کیفیت از جانب برخی قطعه‌سازان را به‌همراه ندارد. درعین‌حال، قطعه‌سازان همواره نسبت به تأخیرهای زیاد در دریافت مطالباتشان از خودروسازان گلایه‌مند بوده و به‌نظر می‌رسد پرداخت دیون و مطالبات قطعه‌سازان از جانب شرکت‌های خودروسازی اقدام بهتری درراستای حمایت از ایشان خواهد بود. طبق اعلام رسمی پلیس؛ کیفیت خودرو، عامل ۳۴درصد از فوتی‌ها در تصادفات است. پلیس بارها اعلام کرده که در تصادف بین دو خودروی ایرانی و خارجی، خودروی ایرانی تا وسط جمع می‌شود؛ اما خودروی خارجی تنها کمی خط‌وخش برمی‌دارد! طبق آمارهای سازمان پزشکی قانونی نیز طی اجرای طرح نوروزی (از ۲۵ اسفند تا ۱۴ فروردین) سال ۱۳۹۶، ۸۷۴نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. این آمار در نوروز سال ۱۳۹۷ افزایش یافت و به ۱۰۳۴نفر رسید. ۹۱۴نفر نیز در تصادفات نوروز ۱۳۹۸ جان خود را از دست دادند. درآن‌سال، وقوع سیل سبب کاهش سفرهای بین‌شهری شده بود؛ اما آمار ۹۱۴ کشته نیز آمار بالایی محسوب می‌شود. سال ۱۳۹۹ با کرونا تحویل شد؛ پس اعمال محدودیت‌های ترافیکی برای سفر و خانه‌نشینی بسیاری از شهروندان، آمار کشته‌شدگان حوادث رانندگی را کاهش داد و به ۵۳۴مورد رساند؛ اما در نوروز ۱۴۰۰ و درحالی‌که همچنان محدودیت‌های کرونایی پابرجا بود، آمار کشته‌شدگان افزایش یافت و به ۱۰۸۰نفر رسید؛ اولین‌سال در قرن ۱۵ خورشیدی؛ یعنی سال ۱۴۰۱ هم با جان‌باختن ۱۱۴۶نفر در تصادفات آغاز شد تا در شرایط فروکش کرونا، تصادفات همچنان جان بگیرند. آن‌طورکه پیش‌تر «سردار هادیانفر» گفته بود: «متأسفانه ۵۱درصد فوتی‌ها در دَم جان خود را از دست می‌دهند، شش‌درصد حین انتقال جان خود را از دست می‌دهند و ۴۳درصد در بخش بیمارستانی فوت می‌کنند». ۲۶ آبان‌ماه ۱۴۰۰ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی قوه مقننه، گزارش کمیسیون صنایع و معادن درمورد اصلاح طرح ساماندهی صنعت خودرو را برای تأمین نظر شورای نگهبان با ۱۹۳ رأی موافق، نُه رأی مخالف، پنج رأی ممتنع (از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در مجلس) مصوب کردند؛ اما شورای نگهبان این‌طرح را رد کرد. طرح ساماندهی صنعت خودرو که چندبار در تردد بین مجلس و شورای نگهبان بود، ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۰ نیز در شورای نگهبان بررسی شد. اعضای این شورا نسبت به مصوبه دربرخی‌موارد ابهاماتی داشتند؛ مثلاً درباره «واردات بدون انتقال ارز» ابهاماتی مطرح شد؛ زیرا شیوه‌های مختلفی را دربرمی‌گرفت و از مجلس خواسته شد موضوع دقیق‌تر و شفاف‌تر شود. رفت‌وبرگشت طرح ساماندهی این صنعت بین مجلس و شورای نگهبان درحالی ادامه داشت که «سید رضا فاطمی‌امین» (وزیر صمت) گفته بود: «تا پایان سال ۱۴۰۱ واردات خودرو کار اشتباهی‌ست؛ زیرا حجم زیادی از منابع ارزی را درگیر می‌کند و قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند». نهایتاً قفل واردات خودرو به‌ظاهر بعد از چهارسال در دی‌ماه ۱۴۰۱ با واردات تعداد انگشت‌شماری خودرو شکسته شد. با پایان‌یافتن ۱۴۰۱ بازهم خبری از اجرای مصوبه مجلس در لزوم واردات حدود 100 هزار خودرو نشد و مجموعاً چیزی کمتر از ۱۰۰۰ خودرو به کشور وارد شد! حالا واردات خودرو طبق مصوبه جدید مجلس باید در سال جاری هم انجام شود و سهمیه سال گذشته در واردات خودرو به سهمیه امسال واردات اضافه شده؛ اما ناظران و کارشناسان این‌حوزه طبق تجربه پارسال و نوع عملکرد وزارت صمت در واردات خودرو، امید چندانی به اجرای مصوبه مجلس دراین‌حوزه در سال جاری هم ندارند. تأثیر واردات خودروهای خارجی و برخوردار از حداقل ایمنی خودرو طبق استانداردهای جهانی بر کاهش کشته‌های تصادفات درحالی مطرح می‌شود که طبق اعلام پلیس؛ خودروهای خارجی درمقایسه‌با خودروهای تولید داخل در شرایط تصادفات مشابه، توان چندبرابری در حفظ جان سرنشینان خود دارند و میزان تلفات جانی در تصادفات این خودروها به‌طور محسوس پایین‌تر از خودروهای داخلی‌ست. ازیک‌سو، پلیس کیفیت و ایمنی خودروهای داخلی را مطلوب نمی‌داند و بارها اعلام کرده تعداد بیش از ۱۶۰۰۰ کشته سالیانه در تصادفات کشور، با ناایمن‌بودن خودروها ارتباط مستقیم دارد؛ ازسویی، خودروسازان معتقدند که خودروی باکیفیت تولید می‌کنند. طی سالیان اخیر خودروسازان داخلی گفته‌اند «ارتقای کیفیت» در صدر برنامه‌های آن‌ها بوده؛ اما کیفیت عینی این تولیدات برای خریداران گویای واقعیت ماجراست و آمار بیش از ۱۰۰۰ فوتی سالیانه تاکنون خلاف این ادعا را نشان داده است.