دوقطبی شدن مدارس دولتی و غیرانتفاعی

آیا مسئولین و برنامه‌ریزان آموزشی کشور، در طی سال‌های دراز و به‌خصوص از آغاز تحصیلات مدرن و تغییر وضعیت از مکتبخانه به مدرسه به این فکر افتاده‌اند که مقایسه‌ای از تحصیل در کشور با دیگر کشورهای مدرن دنیا داشته باشند و از آن‌ها الگوبرداری کنند؟ به‌احتمال فراوان پاسخ منفی‌ست؛ چراکه این برنامه‌ریزان هیچ‌گاه به آمار و نظرسنجی با دید مثبت نیندیشیده‌اند و چه‌بسا خود را عقل کل دانسته‌اند که این نوع تفکر در اندیشه اغلب ایرانیان نهادینه‌شده و به مشاوره و بررسی فکر نمی‌کنند و درنهایت چون نظرسنجی صورت نمی‌گیرد، اغلب برگشت به گذشته می‌کنیم و ابتکاری جدید عرضه نمی‌کنیم؛ ازجمله تحصیلات مقدماتی پیش‌دبستانی، دبستانی و دبیرستانی‌ست که بیش از 80‌سال کل نظام آموزشی را به دو مقطع، ابتدایی و دبیرستانی خلاصه کرده بودیم. دیرزمانی حتی مقطع ابتدایی را اجباری کرده بودند که در نوع خود قابل‌تقدیر و ستایش بود؛ به‌طوری‌که بعد از دو دهه، میزان باسوادی در کل کشور به 40‌درصد رسید. بعد از ده‌سال که از عمر انقلاب گذشت، ناگهان اعلام شد که تحصیلات قبل از دانشگاه سه مرحله‌ای شده و مقاطع تحصیلی به‌ سه مقطع ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و دبیرستان تبدیل شکل داده است و باز روز از نو و روزی از نو! مدارس تغییر وضعیت دادند تا اینکه پس از مدتی مجدداً نحوه آموزش به دو مرحله ابتدایی و متوسط تغییر شکل داده شد؛ یعنی برگشت به 80‌سال قبل؛ لذا وقتی‌که می‌گویم برنامه‌ریزان کشور با خودمحوری و فردگرایی به‌اصطلاح خود را عقل کل می‌دانند، آموزش ما با مشکلاتی عظیم دست‌وپنجه نرم می‌کند و درنتیجه تا افکار حاکم بر آموزش ما این‌چنین است، مسیر باطل تکرار می‌شود؛ و اما موضوع تبدیل مدارس به دولتی و غیرانتفاعی، رفته‌رفته تاروپود آموزش را در کشورمان دستخوش نابودی می‌کند. روزی اعلام می‌شود که در مدارس به‌خصوص ابتدایی تحصیل رایگان است و تغذیه رایگان، همه دانش‌آموزان را در بر خواهد گرفت؛ اما باز دیری نمی‌پاید که تغذیه ثبات خود را از دست می‌دهد و تحصیل رایگان هم سست و ضعیف‌تر می‌شود؛ یعنی دوقطبی کردن تحصیلات به دو شاخه دولتی و غیرانتفاعی؛ یعنی دانش‌آموز کلاس اول از آغاز دوران تحصیل تبعیض را با دوقطبی مدارس با همه وجود خود حس می‌کند که عده‌ای متمول و متوسط میل دارند که فرزندانشان تحصیل را در مدارس غیرانتفاعی شروع کنند که فاصله این مدارس با مدارس دولتی فرسنگ‌ها از آموزش اجباری تحصیلی دور است و با این نوع تحصیلات حتی در یک محله، بچه‌هایی که در بازی‌های محلی در کنار هم هستند و تفاوتی میان متمول و مستضعف نمی‌شناسند به ناگهان مدارس آنان از هم جدا می‌شود و در اینجا مدارس دولتی و غیرانتفاعی، یعنی ضربه روحی شدید به دانش‌آموزی که پول ندارد و از دیگری که پول دارد، جداسازی شده است و ازسوی‌دیگر در مدارس غیرانتفاعی که شهریه‌های چند ده‌میلیونی می‌گیرند، فعالیت‌های فوق‌برنامه هم دارند که با نام گردش علمی از آثار مهم دیدن می‌کنند؛ اما در مدارس دولتی از این خبرها نیست؛ حتی ممکن است در پاره‌ای از کلاس‌ها تا 15 مهرماه هم معلم نداشته باشند؛ لذا چه فاصله عظیمی را ناخواسته بین دارا و ندار با دست خود ایجاد می‌کنیم که به آنان تفهیم شود، چون پول‌ندارید، راهی هم به مدارس غیرانتفاعی ندارید؛ یعنی باید ضرر بی‌پولی را بدهید که دراین‌بین چه استعدادهای خدادادی و چه زبده‌هایی که مجال رشد پیدا نمی‌کنند و در عوض با عدم راه‌یابی به مدارس بهتر، این طبقه نخبه جزو نخبه‌‌کشی‌ها، باید محروم از تحصیل مناسب شود که این تبعیض با نظرات بلند امام راحل، که بین طبقات مردم نباید فاصله ایجاد شود و همه مردم به یک اندازه از مواهب استفاده کنند، فاصله‌ای بعید دارد که بازهم چون همیشه آرزو می‌کنم، کشور سرفراز ما همچنان در دنیا حائز رتبه‌های بالا باشد و ان‌شاء‌الله روزهای خوشی را در پیش‌رو داشته باشیم. آمین.