کد خبر:
405748
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ دوشنبه ۲۰ اسفند -
08:29
مارپیچ مذاکره با آمریکای قلدر و اروپای بدعهد!
مواضع دولت دونالد ترامپ در آمریکا نشان می‌دهد: این‌کشور همچنان بر مدار تهدید و فشار و بر نگاه قلدرمآبانه باقی مانده و ازدیگرسو، تجربه اقدامات اروپا نیز طی این‌سال‌ها نشان داده که به هیچ‌یک‌از تعهدات خود پایبند نیست و از سال‌هاقبل با اروپایی بی‌عمل و بدون اختیار روبه‌رو هستیم. به‌گزارش ایرنا؛ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای عصر روز شنبه ۱۸ اسفندماه ۱۴۰۳ در دیدار سران قوا و جمع زیادی از کارگزاران و مدیران رده‌های مختلف کشور، در موضوع سیاست خارجی و دیپلماسی با ابراز خرسندی از فعال‌بودن وزارت امور خارجه و تأکید بر گسترش تعامل با همسایگان و دیگر کشورها، گفتند: «بعضی دولت‌ها و شخصیت‌های قلدر خارجی اصرار به مذاکره می‌کنند؛ درحالی‌که هدف آن‌ها از مذاکره حل مسائل نیست؛ بلکه از مذاکره دنبال تحکم و تحمیل مسائل موردنظرشان هستند که اگر طرف مقابل قبول کرد چه‌بهتر؛ اما اگر قبول نکرد، جنجال راه بیندازند و او را به ترک مذاکره متهم کنند».
ایشان هدف طرف مقابل از تکرار مذاکره را ایجاد فشار در افکارعمومی دانستند و گفتند: «می‌خواهند در افکارعمومی تردید ایجاد کنند که چرا با وجود اعلام آمادگی آن‌ها برای مذاکره، ما حاضر به مذاکره نیستیم؛ درحالی‌که هدف آن‌ها مذاکره نیست؛ بلکه تحکم و تحمیل است (۱۴۰۳/۱۲/۱۸)». وقتی توافق «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) در تیرماه سال ۱۳۹۴ طی مذاکره فشرده ۲۰ماهه گروه موسوم به ۱+۵ با جمهوری اسلامی ایران و در مسیری 12ساله به‌نتیجه رسید، باردیگر جهان شاهد اعتماد دوباره به مسیر دیپلماسی و مذاکره بود؛ اما در شب ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، «دونالد ترامپ» (رئیس‌جمهوری وقت آمریکا) پس از ماه‌ها رایزنی با متحدان اروپایی اعلام کرد که آمریکا از توافق برجام خارج خواهد شد! درهمان‌زمان بسیاری از تحلیلگران حوزه بین‌الملل تأکید داشتند که آمریکای ترامپ با خروج از بسیاری‌دیگر از معاهدات مهم جهانی دیگر مانند توافقنامه آب‌و‌هوایی پاریس و توافقنامه آسیا و پاسیفیک، به عاملی برای گسترش شکاف‌های عمیق جهانی تبدیل شده است. در دوران پساخروج ترامپ از برجام، باوجوداینکه اروپا بخش مهمی از توافق بود و با وجود وعده‌های مختلف؛ به هیچ‌یک‌از تعهدات برجامی خود عمل نکرد. رهبر معظم انقلاب در‌آن‌زمان و آخرین دیدار با رئیس‌جمهوری و دولت دوازدهم فرمودند: «معلوم شد اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد و آن‌ها کمک نمی‌کنند و هرجا بتوانند ضربه خواهند زد و اگر جایی هم ضربه نمی‌زنند، به‌این‌دلیل‌است‌که نمی‌توانند (۱۴۰۰/۶/۵)». حتی در دوران جو بایدن (رئیس‌جمهوری قبلی آمریکا) نیز که جمهوری اسلامی بر فرصت مذاکره و احیای برجام با هدف رفع تحریم‌ها تأکید داشت؛ به‌نحوی‌که از ژانویه ۲۰۲۱ مذاکرات مربوط به احیای برجام آغاز و پس از شش‌دور مذاکره در دولت حسن روحانی بخش دیگری از مذاکرات در دولت شهید سید ابراهیم رئیسی و ازطریق وزارت امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای یعنی علی باقری کنی پیگیری شد که نهایتاً در شهریور ۱۴۰۱، سندی موسوم به «سند سپتامبر» تهیه شد؛ اما درنهایت پس از شهریور ۱۴۰۱ مذاکرات باردیگر با خلف‌وعده و بدعهدی اروپایی‌ها متوقف گردید! با روی‌کارآمدن دولت مسعود پزشکیان، رویکرد مذاکره برای رفع تحریم‌ها باز در دستورکار دولت چهاردهم قرار گرفت. دولت چهاردهم که از همان ابتدا مذاکره را به‌عنوان یکی از رویکردهای محوری خود باتوجه‌به سه اصل عزت، حکمت و مصلحت انتخاب کرد. جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده که آماده دستیابی به یک توافق پایدار و تضمین‌شده است که تمامی تحریم‌های غیرقانونی را لغو کند و از باقی‌ماندن هرگونه اهرم فشار علیه ایران جلوگیری شود؛ اما دولت ترامپ به‌جای بهره‌گیری از چنین فرصتی، تحریم‌ها علیه ایران را افزایش داد و سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان نیز در آخرین نشست شورای حکام آژانس (۱۵ اسفند) با صدور بیانیه‌ای، ادعاهای سیاسی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تکرار کرده و با متهم‌کردن تهران به تشدید تنش، مدعی شدند: «زمان به‌نفع ایران نیست!» حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان اخیر در دیدار با کارگزاران نظام، بااشاره‌به اعلامیه سه کشور اروپایی مبنی‌بر عمل‌نکردن ایران به تعهدات هسته‌ای خود در برجام، خاطرنشان کردند: «باید از آن‌ها سؤال شود که مگر شما به تعهدات خود در برجام عمل کردید؟ آن‌ها از روز اول به تعهد خود عمل نکردند و پس از خروج آمریکا از برجام نیز با وجود قول‌هایی که برای جبران آن دادند، دوبار زیر قول خود زدند». رهبر انقلاب بدعهدی اروپایی‌ها و متهم‌کردن ایران به تخلف را نشانه بی‌چشم‌و‌رویی بی‌حد آن‌ها خوانده و افزودند: «دولت وقت یک‌سال آن‌وضعیت را تحمل کرد و بعد مجلس شورای اسلامی وارد میدان شد و مصوبه‌ای گذراند که راهی نیز جز این وجود نداشت و اکنون هم در مقابل حرف زور و زورگویی راهی دیگر وجود ندارد». رئیس‌جمهوری نیز طی سخنانی در سفر به شهرستان‌های غرب استان تهران باتأکیدبراینکه نباید از تحریم‌ها بترسیم، گفت: «برخی آقایان می‌گویند هیچ راهی نداریم؛ به‌جزاینکه با این‌ها (آمریکایی‌ها) گفت‌وگو کنیم. ما که نگفتیم گفت‌وگو نمی‌کنیم؛ ولی قرار نیست در مقابل قلدرها سرخم کنیم. قرار نیست با افرادی‌که زنان و کودکان را زیر بمباران‌های خود مدفون می‌کنند و دم از حقوق‌بشر می‌زنند، گفت‌وگو کنیم. آن‌ها بگویند شما نباید موشک و اسلحه داشته باشید که هروقت دلشان خواست ما را بمباران کنند و نتوانیم از خودمان دفاع کنیم». مسعود پزشکیان تصریح کرد: «تمام تحریم‌ها را تشدید کرده‌اند و حال می‌گویند بیایید صحبت کنیم. اول ثابت کن که اهل گفت‌وگو هستی بعد می‌توانیم با هم صحبت کنیم. این‌بدین‌معنانیست‌که ما برای تأمین آب‌ونان و معیشت و زندگی خود گرفتار شویم. باید دست‌به‌دست دهیم تا بحران‌ها را پشت‌سر بگذاریم و کشور را به چشم‌انداز موردنظر رهبر معظم انقلاب برسانیم». عباس عراقچی؛ وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز دراین‌زمینه تأکید دارد که فشار حداکثری یک تجربه شکست‌خورده است و امتحان مجدداً آن هم به شکست دیگر منجر خواهد شد. ایران در قالب هشت‌دور مذاکرات در وین برای احیای برجام شرکت کرد و حداکثر انعطاف‌پذیری و تعهد خود را در حفظ این توافق نشان داد؛ اما دولت‌های اروپایی و آمریکا به‌جای بهره‌برداری از فرصت موجود، با محاسبه غلط روند دیپلماسی را به بن‌بست کشاندند. درواقع، این ترامپ و دولت آمریکا بود که از برجام خارج شد و اروپایی‌ها (به‌ویژه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه) نیز نشان دادند از اراده واقعی برای تصمیم‌گیری بی‌اجازه آمریکا و انجام تعهدات برخوردار نیستند. آمریکای ترامپ را می‌توان نمونه‌ای عیان و نمادی از قلدری جهانی این‌کشور در جهان دانست؛ آمریکایی که به‌راحتی از توافقات و پیمان‌های بین‌المللی خارج می‌شود، به تعهدات خود عمل نمی‌کند، مداخله در مناطق و کشورهای دیگر را به‌رسمیت می‌شناسد و از تروریسم دولتی حمایت می‌کند. نیز راستی‌آزمایی‌ها از عملکرد اروپایی‌ها؛ به‌ویژه سه کشور مهم اروپایی نشان می‌دهد با وجود برخی اختلافات با دولت ترامپ؛ این سه کشور در بیشتر موارد در کنار آمریکا حرکت می‌کنند. مسئله امروز ما گفت‌وگوکردن یا پرهیز از آن نیست. موضوع اصلی تعیین و توافق درباره منافع ملی، بعد افزایش قدرت ملی‌ست. همان‌طورکه رهبر انقلاب در سخنان شنبه خود تأکید داشتند: «مسئله آن‌ها فقط هسته‌ای نیست؛ بلکه مذاکره برای آن‌ها راه و مسیری برای طرح توقعات جدید؛ ازجمله درزمینه امکانات دفاعی و توانایی‌های بین‌الملل و بیان انتظاراتی ازاین‌قبیل است که فلان کار را نکنید، با فلان کس دیدار نکنید، بُرد موشک را از فلان‌قدر بیشتر نکنید؛ که قطعاً این‌موارد ازطرف ایران پذیرفته و برآورده نمی‌شود (۱۴۰۳/۱۲/۱۸)».